In ruim 300 bladzijden en enkele bijlagen wordt de lezer in de gelegenheid gesteld om op deze vraag antwoord te geven. Het resultaat mag er dan ook wezen. Covey biedt geen lapmiddel aan en dus geen instant oplossingen. Wie bereid is zichzelf kritisch te bekijken zal tot de ontdekking komen dat er met betrekking tot menselijke waarden en normen veel eer te behalen valt. De vele 'pakkende' uitspraken, gecombineerd met vele voorbeelden maken 'Prioriteiten' goed leesbaar.
Covey gebruikt de klok en het kompas als metafoor voor tijd en visie. Zij maken onze strijd helder in de juiste dingen doen. Er ontstaat een probleem wanneer de kloof tussen beide te groot wordt. Allereerst trakteert Covey de lezer op een eigen kijk op tijdmanagement. Om de vraag te beantwoorden waarom mensen vooral kiezen voor de urgente dingen en niet voor de belangrijke, presenteert hij een overzicht van vier generaties tijdmanagement.
De eerste generatie was vooral gericht op op de checklist, de tweede generatie op plannen en voorbereiden en de derde generatie op doelen, plannen, prioriteiten en organizers. Ondanks dat het begrip generaties mij wat vreemd overkomt stelt Covey een essentieel punt aan de orde door aan te geven dat bij al deze drie generaties 'dingen' prioriteit hadden en niet mensen. Ondanks al deze planningen en prioriteiten blijft er sprake van een kloof tussen het kompas en de klok.
Daarom komt hij met een vierde generatie van tijdmanagement waarbij mensen voorop staan. Deze vierde generatie laat zich leiden door het kompas en niet zozeer door de klok die aan de muur hangt.
De metafoor van het kompas dat gericht is 'op het ware noorden' gaat over principes. We moeten ons laten leiden door principes en dat is wat naar zijn mening veel te weinig gebeurt. Op dit punt haalt Covey uit naar het traditionele schoolsysteem: hoe zit het met ons karakter? Willen we iets weten of iets leren? 'Less is more', lijkt hij steeds te zeggen.
Als praktisch instrument en onderbouwing van zijn visie wordt de belangrijkheid-urgentie matrix besproken. De lezer krijgt duidelijke voorbeelden van ingevulde agenda's voorgeschoteld en ziet vervolgens deze invulling weer terug in de matrix.
De auteur maakt duidelijk dat wanneer activiteiten vooral gericht zijn op urgent en belangrijk (kwadrant I) er een bepaalde verslaving van uit kan gaan. We verwachten van elkaar dat we het druk hebben, het is een statussymbool geworden. Pas wanneer kwadrant I de overhand begint te verkrijgen, bevinden we ons op een hellend vlak.
Coveys opvatting en voorkeur gaat uit naar niet-urgent en belangrijk (kwadrant II). Dit kwadrant wordt ingevuld door hem met lange termijn doelen zoals relatiebeheer, het scherp stellen van normen en waarden, enzovoorts.
Verderop in het boek wordt dezelfde matrix gepresenteerd en met percentages voorzien waaruit af te lezen valt hoe effectieve managers hun tijd besteden.
Covey zet zich af tegen de Westerse wetenschap die het leven los knipt in stukjes. Hij staat een holistische kijk voor waarin sprake is van samenhang. Hij illustreert deze visie door in te gaan op de verschillende rollen die we hebben als mens. We moeten niet denken in termen van 'of-of' maar 'en-of'. Elke rol is van vitaal belang, zo kan zakelijk succes een mislukt huwelijk niet compenseren. Wie zijn rol opvat als een taak vindt het vervelend dat mensen je onderbreken tijdens je werk. Wij leren niet van onze fouten, stelt Covey generaliserend vast. Ratten wel, want die stoppen als iets niet lukt. Mensen gaan maar door en door. De vraag komt niet bij ze op wat ze volgende keer beter kunnen doen.
Niet alleen wat dit punt betreft zit Covey op dezelfde lijn als Peter Senge maar ook wat betreft het creëren van een gezamenlijke visie (een van de vijf disciplines uit Senge's boek 'De Vijfde Discipline'). Beide auteurs hebben veel gemeen. Voor die mensen die willen werken aan verbeteringen binnen hun eigen mogelijkheden, is 'Prioriteiten' een uitstekende gids.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
