Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Zelfsturende teams

Bij de vraag om het boek van Karel van Berkel te recenseren, dacht ik: alweer een boek over zelfsturende teams. Een automatisme van mij is dat ik eerst de achterkant van een boek lees voordat ik begin te bladeren in het boek.

Michel van den Hoek | 8 januari 2000 | 3-4 minuten leestijd

De tekst op de achterkant belooft een doelgerichte en praktische benadering wat heeft geleid tot deze inspirerende handleiding van 125 bladzijden. Nieuwsgierig geworden naar de inhoud van het boek, neem ik de literatuurlijst voor me. Het eerste wat opvalt is dat de standaardliteratuur over Zelfsturende teams (Van Amelsvoort & Scholtes - 'Zelfsturende teams' of Wellins, Byham en Wilson - 'Empowered teams') niet is geraadpleegd: waarschijnlijk een schrijver die zelfsturende teams vanuit een andere invalshoek bekijkt. Hetzelfde gold voor Ton Rijkers met zijn boek 'Bouwen aan Zelfsturende Teams'.

Na het lezen van het woord vooraf blijkt dat Karel van Berkel inderdaad een andere invalshoek gebruikt voor zelfsturende teams. Zijn inspiratiebronnen zijn de praktijk (hij is als adviseur en opleider betrokken bij de invoering van zelfsturende teams), Karl Weick en de systeemdenkers Bateson, Boulding, Forrester, Maedows en Peter Senge. Niet de minste leermeesters. Deze inspiratiebronnen hebben geleid tot het schrijven van dit boek. Geen kant en klaar recept Karel van Berkel geeft aan: 'Het is geen kant-en-klaar recept voor de introductie van zelfsturing.' Dit verklaart waarom er geen standaardliteratuur is opgenomen. Dat het geen kant-en-klaar recept is, blijkt ook wel uit het gemis van een heldere definitie van zelfsturende teams in het boek.

Uit nadere bestudering van de inleiding staat er een definitie: 'Het zijn individuen die de verantwoordelijkheid nemen om, samen met anderen in teamverband, doelen te realiseren.' In dit boek wordt verder niet dieper ingegaan op zelfsturende teams, waarschijnlijk veronderstelt Karel van Berkel dat de lezer van zijn boek al een gevorderde kenner is van zelfsturende teams. 50 valkuilen van zelfsturende teams Het boek bestaat uit zeven hoofdstukken waarin vijftig valkuilen worden beschreven. De zeven hoofdstukken zijn eigenlijk zeven categorieën waaronder een aantal valkuilen zijn verzameld. Bij de eerste keer dat ik het boek las, viel direct op dat Van Berkel een aantal begrippen door elkaar gebruikt wat enigszins tot verwarring kan leiden. Het boek gaat over zelfsturende teams maar de termen zelforganisatie, zelfregulerend en zelfverantwoordelijk worden ook gebruikt om het fenomeen zelfsturende teams te benoemen. In mijn ogen hebben deze drie termen drie verschillende invalshoeken, maar dit verder terzijde.

Door de opbouw van de hoofdstukken kan gesteld worden dat het boek inderdaad praktisch en doelgericht is. De hoofdstukindeling kan vergeleken worden met de stappen die genomen worden bij de invoering van zelfsturende teams. Het boek begint met het hoofdstuk over doelen, trends, problemen en oplossingen. Hierbij wordt ingegaan op de valkuilen (6) die optreden zodra organisaties zelfsturende teams willen invoeren. Het tweede hoofdstuk gaat in op de veranderende organisatieparadigma die zelfsturende teams met zich meebrengt (5). Hoofdstuk drie gaat in op zelfsturing en organisatieontwerp. Welke gevolgen heeft de invoering van zelfsturing voor de managementsystemen en de rol van ondersteunende diensten (7). Hoofdstuk vier heeft betrekking op de startfase: welke valkuilen (5) kunt u tegenkomen in de startfase van het invoeringstraject. In het vijfde hoofdstuk gaat Van Berkel in op remmers en aanjagers en weerstanden overwinnen. Na de startfase kan de organisatie te maken krijgen met problemen die het invoeringstraject vertragen (7). Hoofdstuk 6 staat in het teken van de rol van de leiding. Welke rol speelt de leiding bij het slagen of falen van de invoering (11).

Tot slot gaat hoofdstuk zeven in op zelfsturende teams. Welke problemen kunnen zich voordoen in en tussen zelfsturende teams? (9) Herkenbare valkuilen Het voert te ver om de vijftig valkuilen hier te bespreken. De lezers van dit boek kunnen van mij aannemen dat zij direct zullen herkennen welke valkuilen zich voordoen binnen de eigen organisatie (deze valkuilen zijn in mijn ogen ook geldig voor andere veranderingstrajecten). Ik wil toch een waarschuwing plaatsen voor degenen die het boek gaan lezen.

Zelfsturende teams is een boek voor de 'doe-het-zelver', verwacht inderdaad geen kant-en-klare antwoorden. Er worden geen succesformules gegeven, de creativiteit en het probleemoplossend vermogen van de lezer is belangrijker. Karel van Berkel heeft met dit boek er voor gezorgd dat de valkuilen benoemd en beschreven in andere boeken op een heldere en compacte wijze verzameld zijn.

Over Michel van den Hoek
Michel van den Hoek is adviseur bij Overmars Organisatie Adviseur in Bilthoven.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden