Dat een belangrijk uitgangspunt in de ogen van deze auteurs een krachtig financieel management is om zelfsturing in organisaties te ontwikkelen, wekt gezien hun achtergrond dan ook geen verbazing. Zeker niet als je weet dat beide heren afkomstig zijn van het Limburgse busbedrijf Vancom dat als een van de eerste bedrijven een hoge mate van zelfsturendheid gerealiseerd heeft. Met behulp van dit mooi vormgegeven boekje gunnen de auteurs ons een blik op hun eigen pioniersrol binnen Vancom (tegenwoordig Arriva). Inmiddels werken de auteurs overigens elders. Inhoudelijk houdt deze publicatie zich bezig met thema's als zelfsturende teams, fasen van teamontwikkeling, successen en valkuilen bij zelfsturing en de nieuwe rol van de controller als facilitator. Het boek bevat korte, heldere stukken tekst met veel voorbeelden uit de Vancom-tijd en is heel geschikt als een eerste kennismaking met de principes van zelfsturing en coaching. Toch kleven er aan zo'n uitgebeende opzet nadelen.
Neem nu de rol van de controller: waarom staat hij zo centraal in dit concept? Heeft de financiële situatie van de busmaatschappij (die het laagste bod deed bij de openbare aanbesteding van de buslijnen) daar misschien mee te maken? Wat waren nu feitelijk zijn bevoegdheden? Zijn plaats binnen het management? Zijn rol als coach? En is het zo dat de centrale stelling dat de controller de spin in het web van de zelfsturing is, opgaat voor alle bedrijven en instellingen, ook in de non-profit sector? De kern van dit boek echter - dat een zelfsturend team begint met visie en overtuiging ( en een voorbeeldfunctie) van het management - wordt stevig onderbouwd en getoond als de centrale bedrijfsfilosofie die voor ieder opgaat van hoog tot laag en van laag tot hoog. De chauffeur zelf is verantwoordelijk (als lid van zijn team) voor de kwaliteit van de bus, de schone bus, klantvriendelijkheid en klachtenbehandeling, roosters enzovoorts. Bij Vancom was men ook in staat het personeel op basis van aan zelfsturing gerelateerde criteria aan te nemen. Al deze successen van zelfsturing maken nieuwsgierig naar de bijgeleverde CD-Rom, die, zoals de kaft van het boek belooft, gebaseerd is op action-learning. Speciale aandacht vragen de auteurs voor de checklist die het mogelijk maakt te beoordelen of zelfsturing ingevoerd kan worden bij mijn of uw bedrijf. De checklist bestaat uit een kort vragenlijstje, dat tezamen met nog twee van elders overgenomen checklists mij niet op het spoor van action-learning brengt. Net zo min als de bijgeleverde schema's uit het boek die geprogrammeerd zijn voor mijn beamer. Maar die heeft uw redacteur niet op zijn zolderkamertje staan... En waarom zou hij? De schema's staan toch allemaal in het boek?! De CD_Rom is een gemiste kans, juist wanneer de lezer door dit boek geïnteresseerd is geraakt in zelfsturende teams en op zoek wil naar meer achtergronden. Dan is het teleurstellend dat op de CD-Rom dezelfde literatuurlijst geboden wordt als achterin het boek opgenomen is.
