Indien we de auteur moeten geloven (en ik geloof haar), staan we aan de vooravond van een kleurrijke indeling van consumenten en daarmee markten. Waren klanten vroeger met enige zekerheid in te delen in vast omlijnde segmenten, tegenwoordig kennen we een veel uitgebreidere segmentering die ook nog eens continu wijzigt. De consument raakt steeds meer bewust van zichzelf en daarmee ontstaat de behoefte om tot iets te behoren, of zich er juist tegen iets af te zetten. De auteur gaat uitvoerig in op wat de aanleiding is voor deze keuzes en hoe ze tot stand komen. Ook de inconsequentie van sommige keuzes komt aan de orde. Zoals de zeer welgestelde die zich niet als zodanig kleedt. Of de consument die in een bijzonder dure auto rijdt, maar eigenlijk geen geld heeft om dagelijks rond te komen. De 'emocode' staat voor de vertaalsleutel die de poort opent naar status, toegang en invloed. Deze sleutel dirigeert de belevingswaarde-index van de identiteit.
De 'emocode' vormt de basis voor de verschillende keuzes van de consument die vele grondslagen kent. De werkelijke aanschafreden van producten kan wel eens anders zijn dan dat wij als marketeers denken, of van tevoren hebben bedacht. Een van de 'kwesties' die de auteur hierbij opvoert, is het verschijnsel 'afkopen van schuld'. Het voorbeeld dat hier wordt aangehaald, is de commotie die in Nederland ontstond naar aanleiding van het doodschieten van een mus tijdens de opbouw van Domino-day. Het idee alleen al om een minuut stilte in acht te willen nemen, staat in geen verhouding tot alle andere échte ellende in de wereld. Ellende waar we dagelijks aan voorbijgaan. Waarom dit verschil in aandacht? De behoefte van mensen om tot een groep te behoren groeit. Neem de gele bandjes van Lance Armstrong.
Maar er is ook een tegenbeweging. Consumenten die willen laten zien wie ze zelf zijn, hun eigen ik willen laten zien. Vaak in de trant van: Ik besta! Helaas kunnen we als marketeers niet rusten, consumenten zijn steeds (meer) in beweging, ze veranderen continu. Een mooi voorbeeld is het steeds populairder worden van het fenomeen 'Make-Over'. Een nieuwe start, een nieuwe identiteit. Al deze bewegingen maakt merken meer maakbaard. 'De emocode' heeft mij geïnspireerd om met meer bewustzijn naar merken en consumenten te kijken. De 'emocode' van mensen bied je volop mogelijkheden om je te onderscheiden. Maar daar schuilt ook weer een serieus gevaar in. Neem het merk Lonsdale. De groep die zich met dit merk identificeert, was nu niet bepaald de keuze van de marketeer die het merk heeft geïntroduceerd. De 'emocode' maakt ons vak van marketeer er niet gemakkelijker op. Ik ben daar niet rouwig om, we zullen als marketeers scherp moeten blijven. Boeken als 'De emocode' helpen ons daarbij.
Over Eric van Arendonk
Eric van Arendonk RM is docent Commerciële Economie bij de Hogeschool Utrecht (HU), auteur van Neuromarketing en zelfstandig marketingadviseur.