In zes hoofdstukken gaat Ietje Lindermann in op de weg naar bewustzijnsontwikkeling waarbij ze veel informatie aanstipt: onder meer het werk van Kubler Ross (change management en rouwprocessen), van Bert Hellinger (familie- en organisatieopstellingen), van Stephen Covey (de 8e eigenschap voor succesvolle managers), en van Eckart Tolle (de kracht van het nu).
In totaal passeren 24 verschillende inspiratiebronnen de revue. Daarnaast beschrijft ze een groot aantal voorbeelden opgetekend uit cases uit haar eigen praktijk (Voor GITP verzorgt ze de training 'Innerlijk Leiderschap'.) Het boekje kent een logische opbouw. Allereerst beschrijft ze wat 'Innerlijk Leiderschap' is: de zoektocht naar authenticiteit door te gaan luisteren naar je innerlijke stem. In het tweede hoofdstuk beschrijft ze een eenvoudig model waar in de rest van het boek vaak aan wordt gerefereerd.
Het verschil tussen essentie ofwel authenticiteit en vorm wordt weergegeven door een uiterlijke levenslijn en een innerlijke levenslijn. De eerste staat voor wat we concreet doen. Met andere woorden: wat ons ego doet als gevolg van conditioneringen. De innerlijke levenslijn is de lijn die hoort bij authenticiteit. Dit model is overgenomen van Eva de Waard uit haar boek 'De veldheer en de danseres'. De stelling is dat als je levenslijnen te veel uit elkaar lopen, je vatbaar bent voor stressgerelateerde klachten zoals burnout.
Wat mij opviel, is dat in het tweede hoofdstuk veel aandacht is voor het beschrijven van de uiterlijke levenslijn (maar liefst acht pagina's) en veel minder pagina's (slechts vier pagina's) is ingeruimd voor de beschrijving van de innerlijke levenslijn. En dat terwijl dát juist het onderwerp van het boek is. Als onderdeel van de uiterlijke levenslijn wordt het onderwerp subpersoonlijkheden besproken in de context van 'Voice Dialogue' (een methode om met subpersoonlijkheden te communiceren).
Dit deel van het boekje 'Innerlijk leiderschap' geeft een aardig beeld over hoe subpersoonlijkheden onze conditioneringen beïnvloeden. Er is ook een oefening opgenomen om tot zelfonderzoek te komen. Hier is een waarschuwing aan de potentiële lezer op zijn plaats. Dit soort oefeningen werkt alleen als je ze onder begeleiding doet. Aan jezelf de typische vragen stellen en ze vervolgens beantwoorden, werkt niet effectief. En ook al beantwoord je de vragen onder begeleiding, wees je ervan bewust dat subpersoonlijkheden zich ook op onbewust niveau ontwikkelen, en vervolgens ook verdrongen worden. Je bent je dan niet bewust waarom je reageert zoals je reageert.
Een aardig boek over deze materie is 'Illusies' van Ingeborg Bosch. Het onderwerp subpersoonlijkheden is overigens behoorlijk ingewikkeld, en de schrijfster spreekt zichzelf soms ook tegen. Eerst zegt ze dat het door simpelweg je primaire en schaduwkanten waar te nemen, zonder een oordeel uit te spreken, er al keuzevrijheid ontstaat. Vervolgens is het de kunst om integratie tot stand te brengen. En dat is niet gemakkelijk.
Mijn persoonlijke mening is dat deelpersoonlijkheden een van de moeilijkste aspecten van zelfontwikkeling is. Samen met mijn levenspartner ben ik nu ruim vijf jaar bezig met het ontwikkelen van ons innerlijke bewustzijn, waar we ook ons gezamenlijke werk van hebben gemaakt, en we zien, vooral in onze eigen communicatie, dat deelpersoonlijkheden soms voor knetterende conflicten kunnen zorgen. Vooral innerlijk conflicterende subpersoonlijkheden die we allemaal hebben, kunnen zorgen voor energieverlies, minder besluitvaardigheid en veel andere vage klachten.
Het derde hoofdstuk gaat over het vrijmaken van geblokkeerde energie. Hierin wordt vooral het werk van Kubler Ross over het verwerken van rouw aangehaald. Het thema is acceptatie van wat er is. Ook wordt er het nodige gezegd over een van de pijlers van bewustzijnsontwikkeling, namelijk vergeving. Hoofdstuk vier gaat over het ontwikkelen van je essentiële kwaliteiten. Het doel van dit deel is om de lezer te helpen in contact te komen met de innerlijke levenslijn. Ook hier weer een advies tot zelfonderzoek waarop dezelfde eerder geuite waarschuwing geldt.
Het daarop volgende stappenplan is gebaseerd op het terugvinden van verloren essentiële kwaliteiten. Waarschijnlijk bedoelt de Lindermann kwaliteiten die je in kleine kinderen wel ziet, zoals onbevangenheid en ontvankelijkheid. Ook hier weer de waarschuwing: de lezer wordt uitgenodigd een, zo lijkt het, eenvoudige oefening te doen om deze kwaliteiten weer terug te vinden. Zoals gezegd kan dat heel goed onder begeleiding in de setting van een training of coachingsessie. Maar het zelf alleen doen, is in naar mijn mening verspilde moeite.
Overigens nodig ik de potentiële lezer van harte uit met dit stuk aan de gang te gaan! Dat kan heel veel moois opleveren in je eigen leven, waar je écht profijt van hebt in de rest van je leven. De essentie van hoofdstuk vijf is dat managers door een coachende en op waarden gebaseerde stijl van leidinggeven het onbewuste potentieel uit hun medewerkers naar voren of naar boven kan halen.
De noodzakelijke voorwaarde voor een coachende en waardebewuste manager is zelfkennis. In dit hoofdstuk zit ook een herhaling van het stukje over subpersoonlijkheden, met nu als titel 'je eigen innerlijk theater'. Tot slot duikt er een korte beschrijving op van een al meer dan 10 jaar oud model: situationeel leiderschap van Ken Blanchard, een model dat veel wordt gebruikt in vaardigheidstrainingen. Tot slot een hoofdstuk over de stilte. De basis van waaruit bewustzijn ervaren wordt. Alles wat in dat hoofdstuk staat, is waar en waardevol. Wat niet helemaal uit de verf komt, is dat stilte enerzijds het moeilijkste aspect is van bewustwording, en anderzijds ook een gevolg is van het werken aan je innerlijk bewustzijn.
Als je aan het begin staat van een zoektocht naar je eigen authenticiteit en overweegt om een training te gaan doen, dan geeft het boek kort en krachtig, en bovendien bijzonder goed leesbaar, weer wat je bij zo'n training - en in het bijzonder de training 'Innerlijk Bewustzijn' van GITP - kunt verwachten. Luister naar je hart of dit jouw weg naar innerlijk bewustzijn is. Wat ik helaas mis in dit boekje, is de authenticiteit van de auteur. Ik ben van mening dat de enige manier om dit onderwerp over te brengen, is door authenticiteit te demonstreren. Van die demonstratie vind ik in het boek weinig terug, waarmee ik overigens niets zeg over de authenticiteit van Ietje Lindermann.