'Bullshit management' heeft mij zowel geïrriteerd als geïnspireerd. Heel vreemd eigenlijk maar 'Bullshit management' is in mijn optiek een 'raar' boek. Het heeft mij geïrriteerd omdat Jos Verveen een aantal zeer ongenuanceerde uitspraken doet over het huidige managementdenken. Zo wordt het gedachtegoed van Taylor en Mayo even terloops van tafel geveegd en wordt simpelweg het concurrentiemodel van Porter als waardeloos neergezet. Verveen weerlegt praktisch alle andere managementtechnieken met de opmerking dat deze nooit bewezen zijn. Hij stelt daar tegenover dat het gaat om 'de essentie van de organisatie' en als dat duidelijk is, dat we dan al deze managementmodellen en -technieken niet nodig hebben. Wat mij hieraan het meest irriteert, is dat hij dus reeds bestaande modellen en theorieën afdoet met 'het is niet bewezen' terwijl hij zijn eigen visie, 'terug naar de essentie van de organisatie' niet of nauwelijks onderbouwt met onderzoek en er ook geen duidelijk alternatief voorstelt. Hij geeft alleen aan dat je met managen moet stoppen. Hij zou op deze opmerking van mij overigens reageren door te zeggen; 'jij hebt mijn boek dus nog niet echt begrepen!' Dat vind ik wel erg makkelijk. Het boek heeft mij geïnspireerd omdat Jos Verveen, hoewel erg zwart-wit, een belangrijk punt aanstipt. Veel organisaties zijn inderdaad 'vergeten' waarvoor zij hier op aarde zijn, wat de essentie is van wat zij doen en voor wie zij het doen. Natuurlijk kunnen organisaties zich afvragen waarom zij meer bezig zijn met het opstellen van beleidsregels, richtlijnen en andere documenten in plaats van 'boeven vangen' of 'kinderen les geven'. Natuurlijk kunnen organisaties vaak met minder managers en stafafdelingen die niet direct bijdragen aan de verkoop van tandenborstels of het repareren van auto's. Natuurlijk moeten organisaties kritisch kijken naar competentiemanagement, coaching en trainingen omdat we weten dat mensen in de basis toch niet (willen) veranderen. En natuurlijk is de investering in een organisatieveranderingstraject discutabel als je weet dat 70 tot 80 procent uiteindelijk mislukt. Dit heeft mij wel geïnspireerd om kritisch na te denken over de huidige organisatie en de managementmodellen en -technieken die gebruikt worden. Verveen maakt namelijk duidelijk dat veel organisaties meer bezig zijn met randvoorwaardelijke zaken dan met datgene waar de organisatie echt voor staat. Ook maakt hij duidelijk dat door de vele managementtechnieken organisaties door de bomen het bos niet meer zien. 'Bullshit management' leest erg makkelijk. Het bestaat uit elf korte hoofdstukken die bestaan uit kleine paragrafen. Een echte structuur en opbouw ontbreken in het boek. Het is voornamelijk een aaneenschakeling van voorbeelden hoe het niet moet en waarom het anders moet. Dit is verder niet storend voor het lezen ervan. In de bijlage zit een zogenaamde Quick Scan waarmee, volgens Jos Verveen, gekeken kan worden hoe uw organisatie er voor staat. In het ergste geval is het advies; 'Wegwezen! Uw organisatie verkeert in staat van ontbinding.' Kortom, 'Bullshit management' opent uw ogen en zet u aan het denken over de huidige manier waarop organisaties aangestuurd worden. Maar het is jammer dat Jos Verveen zo ongenuanceerd is. Wel geeft hij op het eind van het boek een aantal tips, maar deze zijn weinig concreet.
Over Marius van Rijswijk
Marius van Rijswijk is directeur-eigenaar van consultancybureau Doen Consultancy. Hij is alumnus van Business School Nederland, de Action Learning MBA.
