sturing staat al vele jaren centraal in menig managementboek. Evenals ermee samenhangende concepten als coachend leiderschap en (intern) ondernemerschap en empowerment. De boeken zijn niet aan te slepen. Vaak mooie en inspirerende verhalen. Menig manager zal zich echter na lezing of na deelneming aan een (zoveelste) daarop gebaseerde training afvragen in hoeverre de concepten wel realiteitswaarde hebben. Is hier niet sprake van luchtfietserij, valt er wel geld mee te verdienen als je als leider de teugels echt laat vieren en kiest voor zelfsturing? Tot nu toe ontbrak het nagenoeg aan een concrete casus waarin zelfsturing succesvol werd toegepast in een organisatie. Govert Derix is erin geslaagd een goed leesbaar en inspirerende boek te componeren waarin verslag wordt gedaan van een werkelijk vernieuwende stijl van organiseren. Hij doet dat in zijn relaas over het in 1996 opgerichte bedrijf The Vision Web. Een radicaal andere stijl van ondernemen en organiseren Bijzonder aan the Vision Web is waarden georiënteerde basis die de organisatie kenschetst. De radicaal andere aanpak start bij een radicaal positieve kijk op de mogelijkheden van mensen. En daarmee op de mogelijkheden van eigen verantwoordelijkheid en zelfsturing. The Vision Web, ondernemend in de ICT sector, wil uiteindelijk in de kern in één ding het beste zijn: in het ontplooien van de talenten van zijn medewerkers. De concentratie op mensen en de radicale interpretatie van zelfsturing, eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap maakt de organisatie volgens de schrijver en de geïnterviewde vertegenwoordigers ervan tot een heel bijzondere club. Zonder personeelsadvertentie is The Vision Web in 5 jaar tijd uitgegroeid tot meer dan 500 mensen. De vijf pijlers als basis van plezier en succes Centraal in de organisatie staan 'de vijf pijlers': Respect en vertrouwen, eigen verantwoordelijkheid, natuurlijk ondernemerschap, talenten boven structuren en synergie tussen mensen. Deze waarden vormen voor The Vision Web het fundament waarop waarachtige zelfsturing mogelijk wordt. In feite heeft het bedrijf dat - laat daar geen onduidelijkheid over bestaan - zakelijk uiterst succesvol is, een sterk idealistische grondslag. Een medewerker noemt The Vision Web een gevierde casestudy voor wie wil begrijpen tot welke hoogten een bedrijf kan komen door medewerkers als ondernemers tot in de kern serieus te nemen en ze het vertrouwen te geven dat ze het beste in zichzelf naar boven zullen halen. De essentie ligt erin werknemers bezig te laten zijn met 'hun eigen kindje'. Dat gebeurt veel radicaler dan wat genoemd wordt de halfbakken empowerment aanpak uit de jaren tachtig waarbij uiteindelijk toch de baas aan de touwtjes trok. Het bedrijf kent geen hiërarchie, geen vaste functies en heeft een minimale structuur. De structuur is teruggebracht tot waar het echt om zou moeten gaan: de relaties tussen mensen. Alles is daaraan ondergeschikt Zelfsturing en verantwoordelijkheid zijn de vervangers van controle van bovenaf. Hiërarchische sturing is vervangen door transparantie op het intranet. Men kent elkaars salarissen en in een open proces worden strategieën en salarissen en bepaald. Badinerend wordt binnen het bedrijf gesproken over 'Het Vroegere Bedrijf' dat staat voor de vastgeroeste organisaties waarin men vroeger werkte en waarin menigeen leek te verworden tot een soort loonslaaf die geen lol meer had in wat hij deed. 'Hoe is het toch mogelijk', vraagt een van de geïnterviewden zich af, 'dat mensen zoals ik jarenlang als een kudde achter een paar mensen in een kantoortoren konden aanlopen, terwijl wij zoveel talenten in huis hadden'. Dat hoeft binnen de Vision Web, een setting waarin leren, werken en spelen en ontspannen onderdeel zijn van hetzelfde proces lijken te zijn. Stijl Het boek is helder en enthousiast geschreven. Het is duidelijk dat Govert Derix vierkant achter de formule staat. En waarom zou dat niet mogen? Kennelijk roept de Vision Web dat op. Het is een leuke mix van interviews, filosofisch getinte overpeinzingen over de formule en filosofie van The Vision Web en historische terugblikken op terrasjes en waar de eerste afspraken gemaakt werden, reflectieve autoritten waarin gebroken werd met 'Het Vroegere Bedrijf ' en feestjes waarin de eerste fundamenten voor het succes werden gelegd in kennelijk toevallige speeches. Een prachtige praktijkcase van een groeiende lerende organisatie waar het individu centraal staat. Dus. . . Voer voor managers die het hart op de juiste plaats hebben en die eigenlijke al lang weten dat toegevoegde waarde creëren alleen maar waarachtig succesvol en legitiem kan zijn als het voortkomt uit een waarachtige samenwerking tussen mensen. Daarbij toont het boek duidelijk aan waarom goedkope, halfslachtige en instrumentele interpretaties van zelfsturing en coachend leiderschap falen, omdat het hier gaat om een visie op mensen. En die heb je of heb je niet. Voor de eersten: lees het boek en onderzoek en leer van het succes en laat u niet remmen door de laatsten. Als het om visie gaat, bestaat er immers geen eenduidig gelijk. Wie zij dat laatst? Het gaat er niet om wie er gelijk heeft, het gaat erom wie er het mooiste gelijk heeft. Govert Derix reikt ons interessant materiaal aan voor degenen die zoeken naar het mooiste gelijk.
Recensie
The Vision Web (Nederlandstalig!)
Zelf
Jan Smit
|
4 februari 2001