Het waarderend werkboek

Waarderend onderzoeken is een zienswijze en een aanpak om mensen actief samen praktijksituaties en verandermogelijkheden te laten onderzoeken. Het is een positieve benadering met aandacht voor wat werkt en wat mensen waarderen. Met Appreciative Inquiry doorloop je een proces waarbij je samen met anderen op een open en onderzoekende manier een thema, onderwerp of situatie onderzoekt. De focus ligt daarbij op wat goed gaat, wat mensen belangrijk vinden en wat zij waarderen. Je ontwikkelt met elkaar een toekomstvisie waarin groei, verandering en verbetering besloten liggen en je ontwikkelt acties om die visie te realiseren. De methode vertrekt vanuit de volgende vijf principes. Je bekijkt de situatie door een positieve bril. Iedereen construeert zijn eigen sociale werkelijkheid door de communicatie met jezelf en met anderen. Iedereen draagt dagelijks bij aan organisaties, organiseren en organisatieprocessen. Onderzoeken en veranderen vinden gelijktijdig plaats. Het laatste principe betreft de hoop die mensen hebben voor de toekomst, in de vorm van hun meest positieve beelden en verwachtingen. Verder bestaat het waarderend onderzoeksproces uit vijf fasen: verkennen, vertellen, verbeelden, vernieuwen en verwezenlijken. Na een korte introductie van Appreciative Inquiry werken de auteurs het proces langs de vijf fasen uit. Telkens beschrijven zij de doelstelling van de betreffende fase en laten zij zien welke stappen gezet moeten worden. Alles wordt doorspekt met oefeningen en elke fase wordt afgerond met een aantal ondersteunende bijlagen. Het uiterlijk van 'Het waarderend werkboek' ondersteunt de titel. Het oblong formaat en de vormgeving maken het tot een echt werkboek. Het is geen leesboek, want het bevat weinig leestekst. Het merendeel bestaat uit interventies en oefeningen. Gelukkig is het boek ingenaaid, zodat intensief gebruik mogelijk is zonder een losbladig systeem te creëren. Teksten en oefeningen zijn duidelijk en begrijpelijk geschreven. De toegankelijkheid is wat minder, doordat de verschillende stappen weer worden opgeknipt in activiteiten die weer ondersteund worden met oefeningen. Maar verder is dit heel duidelijk een krachtboek.