Koplopers in de zorg

De schrijvers van 'Koplopers in de Zorg' hebben dan ook twee doelen met hun boek: enerzijds het in kaart brengen en voor breed publiek toegankelijk maken van inspirerende cases, anderzijds het stimuleren van kennisuitwisseling tussen zorgorganisaties. Ik ben als junior adviseur inmiddels een half jaar werkzaam voor een academisch ziekenhuis. In het eerste punt kan ik mij dan ook perfect vinden; wanneer je de ontwikkelingen in de zorg volgt zie je enorme verbeteringsslagen en dat er enorm hard aan de organisatie getrokken wordt om 'de beste' te zijn. Die verbeterslagen voor hoogwaardige patiëntenzorg, kostenbesparende bedrijfsvoering en efficiënte samenwerking mogen zeker wel eens worden besproken in het acht-uurjournaal. Maar datzelfde geldt eigenlijk ook voor alle verbeteringen bij banken, gemeenten, kinderopvang, enzovoorts. Volgens mij zijn we als het over zorg gaat extra kritisch omdat het gaat om onze gezondheid, ons geld en onze familie. Alle organisaties met een maatschappelijke functie hebben wat dat betreft toch wat meer uit te leggen aan 'het volk' als er iets mis gaat. Mij zul je niet horen als Philips een spaarlamp op de markt heeft gebracht die uiteindelijk toch niet zo besparend blijkt te zijn. Heb ik echter de zeldzame ziekte van Pompe en worden mijn medicijnen vanuit kostenbesparing niet meer vergoed, dan zal ik zeker niet de enige zijn die aan de bel trekt. Het valt me op dat in het boek lovend wordt gesproken over thema's als zelfregie, efficiënte bedrijfsvoering en flexibilisering van de organisatie. De auteurs noemen het 'toegenomen interesse' vanuit zorginstellingen, maar volgens mij is het niets anders dan pure noodzaak. Veel veranderingen uit de casuïstiek zijn noodgedwongen voor het voortbestaan van de instelling, zeker wanneer het kleine zorgorganisaties betreft. Het verschil tussen 'het hoofd boven water houden' en 'koplopen' is mij in dit boek niet altijd even helder. In een ideale samenleving zouden zorgorganisaties elkaar opzoeken, gezamenlijk grote lijnen uitzetten en gebruik maken van elkaars talenten en ideeën. De praktijk brengt echter verregaande bezuinigingen met zich mee. 'Helaas' nodigt crisis uit tot concurrentie en leidt concurrentie vaak tot onderscheiding in plaats van gemeenschap. Dit boek is hiervan het bewijs; enorm veel verschillende zorginstellingen met ieder een inspirerende, onderscheidende visie. Iedereen innoveert en verandert op zijn eigen manier. Ik vraag me af of de auteurs hun doel van meer kennis uitwisselen waarmaken met dit boek. Alle voorbeelden van visies, interventies en innovatieslagen die beschreven worden gaan alleen op in een specifieke cultuur en context. Dit maakt praktische toepasbaarheid een uitdaging. Toch deel ik de hoop dat de voorbeelden uit het boek worden gedeeld en opgepakt en dat over een tijd een 'best practice' niet meer dan een 'practice' zal zijn.