De Prestatiedoorbraak

Paul van Schaik gebruikt hiervoor de begrippen bovenstroom en onderstroom. De kenmerken van een bovenstroom manager is het sturen op de meer zichtbare aspecten zoals beleid, resultaten en targets. De kenmerken van een onderstroom manager is het sturen op de zachte, minder zichtbare aspecten zoals emoties, motivatie en sfeer op de werkvloer.

Prestatiedoorbraak managers beschikken over kenmerken uit beide domeinen, en hebben aandacht voor zowel de bovenstroom als de onderstroom. Domweg strenger sturen op output is niet voldoende. Alleen maar goed luisteren naar je medewerkers ook niet. Een doorbraak manager stuurt proactief in de bovenstroom, ontwikkelt bevlogenheid in de onderstroom, en draagt zorg voor samensmelting in de boven en onderstroom in de dagelijkse interactie.

Hoe word je een doorbraak manager? In eerste instantie biedt Paul van Schaik hiervoor een korte checklist die een aantal aspecten van beide typen managers in kaart brengen, om zo zelf te kunnen bepalen naar de type manager waarnaar jezelf het meeste neigt. Op basis van de uitkomst van de checklist kan dan vervolgens verder worden ingezoomd op het 'managen van de bovenstroom' of het 'ontwikkelen van de onderstroom'.

Wellicht dat het 'managen van de bovenstroom' de favoriete insteek is, niks is zo 'lekker concreet' als harde cijfers. Paul van Schaik laat hierbij een aantal aspecten de revue passeren, die verder gaan dan het enkel stellen van doelen en halen van de targets. Het is daarom van belang om in de bovenstroom te sturen op toegevoegde waarde, door jezelf als manager een ondersteunende in plaats van een directieve rol te nemen. In plaats van standaardprocessen zoekt een doorbraak manager naar de 'beste manier van werken' voor zijn team, en richt daarnaast het kortste (bij)stuurmoment in. M.a.w. hij/zij maakt gebruik van zo kort mogelijke feedbackloops om tijdig bij te kunnen sturen. Op basis van de visie van de organisatie kunnen de doelen van het team en medewerkers verder besproken worden. Het is daarbij van belang dat hierbij de medewerkers voldoende 'regelruimte' krijgen om deze doelen te kunnen realiseren.

Het ontwikkelen van de onderstroom gaat verder dan alleen een schouderklopje. Het raken van de juiste snaar kan voor iedere medewerker anders zijn, en vraagt dan ook veel flexibiliteit van de manager, door op het juiste moment vragen te stellen, feedback te geven en bij te sturen. Ieder mens is uniek, Daarom krijg je iedereen op een andere manier in beweging. Het ontwikkelen van de onderstroom gaat om aspecten zoals wederzijds vertrouwen, zingeving, autonomie en persoonlijke ontwikkeling, m.a.w. de intrinsieke motivatiefactoren.

Voor het optimaal functioneren van een team en/of organisatie dient eveneens de onderstroom ontwikkeld te worden. ‘De prestatiedoorbraak’ van Paul van Schaik draagt in grote mate bij aan het erkennen van deze onderstroom, en geeft zinvolle handvatten voor zowel het managen van de bovenstroom, als het ontwikkelen van de onderstroom.

Om daadwerkelijk prestatiedoorbraken te kunnen realiseren dienen managers zich niet meer alleen op de bovenstroom te richten, maar zal het ontwikkelen van de onderstroom ook tot de essentiële vaardigheden van de manager van de toekomst moeten behoren. De prestatiedoorbraak van Paul van Schaik geeft daartoe een frisse kijk op welke wijze daar mogelijk als manager en organisatie naar toe kan groeien, en kan mogelijk voor veel organisaties een eye-opener zijn.