Een reactie uit mijn omgeving: een visie en een missie dat is toch iets wat je op een middag bedenkt en waarbij je in twee mooie zinnen die niet teveel op elkaar moeten lijken iets moois zegt. Om eerlijk te zijn was dat ook een beetje mijn gevoel.
Maar Geelhoed c.s. hebben een goed trackrecord. Hun vorige boek ‘Plezier en Prestatie’ staat nog steeds in mijn lijstje van beste boeken. En dus lees ik. Twee weekenden kostte het. Na het eerste weekend besteed te hebben aan het eerste deel waarin de theorie en de actuele duiding alle bovenstaande vooroordelen netjes omverhaalden, gaf het tweede weekend antwoord op de vraag hoe ik al die wijsheid nu eens in daden kon gaan omzetten. Maar de tijd er tussen had ik wel nodig. Het is een mooi boek, absoluut. Maar zeker niet simpel. Eenvoudig en heel leesbaar geschreven, maar je moet er wel bij nadenken. En ik adviseer iedereen die zich (wel eens, een beetje) met beleid of visie ontwikkeling heeft bemoeid om dit boek te lezen. Koop een exemplaar voor het hele MT en maak er een gezamenlijke studie van. Wedden dat je eindelijk een visie krijgt?
Tijdens dat proces kom je prachtige zaken tegen. Om het proces van visievorming op te delen en het antwoord te laten zijn op de volgende vier vragen: Waarom bestaan wij? Waarheen gaan wij? Waarin blinken wij uit? En waarvoor staan wij? De antwoorden zijn vier gebieden van de cirkel die samen de visie vormen: Het hogere doel, het gewaagde doel, de kernkwaliteiten en de kernwaarden van de organisatie.
Natuurlijk speelt de cultuur een rol. Een visie van een uiterst creatief en op de markt gericht bedrijf zal anders zijn dan de op interne processen gerichte audit organisatie. Ook daarover vergroten de schrijvers het bestaande inzicht. Door analyse en duiding van eerder bedachte modellen en ideeën uit recente publicaties wordt aangegeven welke plaats de organisatie in de maatschappij heeft en welke keuzes daarbij horen. Vooral de discussie over het Rijnlandse versus en Angelsaksische model is boeiend.
In het tweede deel van het boek wordt zeer nauwkeurig en enthousiasmerend aangegeven op welke manier een dergelijke visie zou kunnen worden ontwikkeld. Kernwoorden van de methode zijn de begrippen Ontwaken, ontsteken, oriënteren, ontdekken en ontvouwen. De uitwerking van het eerste kernwoord deed me denken aan iemand die in onze organisatie ooit eens refereerde aan de uitroep van Popeye: ‘I can’t stands it no more’. Popeye zag dan iets steeds verder misgaan (meestal door eigen domheid) waarna hij een blik spinazie achterover gooide en het probleem fysiek te lijf ging. Die kreet heeft lang nageklonken. Het was de verwoording van het moment dat het nieuwe inzicht doorbrak. Dit ‘en-nu-gaan-we-er-wat-aan-doen’-gegeven kan uitstekend functioneren als trigger om nu echt iets aan beleids- en visieontwikkeling te gaan doen. Het is zeker een goede drijfveer om een verandering te starten.
De volgende elementen in de ontwikkelmethode geven aan dat er heel zuiver over het proces is nagedacht. Eerst het vuur, dan de bemensing, we moeten goed voorbereid zijn, dan zetten we de eerste stappen en ten slotte activeren en verankeren we de visie. Alle kernwoorden krijgen een apart hoofdstuk. Om daarmee aan te geven dat ieder element belangrijk is. En dat alleen een goede balans een goed resultaat geeft. En hoe je de nieuwe visie dan test? Toets het aan de AMORE criteria; Ambitieus, Motiverend, Onderscheidend, Relevant en Echt. Verrassende woorden, zijn we eindelijk eens af van SMART.
Het boek blijft origineel, sprankelend en nuchter. Helder en goed geschreven heeft het alles in zich een echt standaardwerk te worden. In ieder geval voor alle visiedenkers en ontwikkelaars.
Een paar weken geleden vroeg een goede vriend mij of ik hen kon helpen om een visie voor hun organisatie te ontwikkelen. Ik had mijn twijfels. Hij is een goede vriend, dus ik zou hem zeker gaan helpen. Maar ik had geen idee hoe ik dat het beste kon aanpakken. Nu ervaar ik dit boek echt als een geschenk. De methode is er en ik kan bovendien uitleggen wat de redenen zijn. De leuke lay-out, de heldere kaders, de goede symbolen en figuren en de ‘kus’ op iedere pagina hebben daarbij zeker geholpen.
Kunnen we samen eindelijk een visie gaan wakker kussen.
