strong>‘De zorg wordt duurder’, ‘er is minder aandacht voor de patiënt’ en ‘technologie maakt de zorg minder persoonlijk.’ Een aantal veel gehoorde uitspraken over een onderwerp waar veel over wordt geschreven en gesproken, veelal negatief, en waar ik me graag verder in wilde verdiepen.
Dat is dan ook een goede reden om te kiezen voor ‘Ziel in de zorg’, waarin Adjiedj Bakas deze onderwerpen vanuit verschillende hoeken bekijkt. De titel ‘ziel in de zorg’ is mooi gekozen, Bakas belicht hiermee de kant van de zorg die altijd belangrijk zal blijven: mensencontact. Zo pleit hij dat zonder de mens de zorg haar ziel kwijtraakt, dus er zal een evenwicht moeten zien te komen tussen de krachten van regulering, technologisering en humanisering. De titel misleidt de lezer een beetje, er komen namelijk ook veel praktische onderwerpen aan de orde in het boek. Het is een informatief boek, maar de schrijver schuift zijn eigen mening ook niet onder stoelen of banken! Bakas geeft conclusies na elk hoofdstuk die betrekking hebben op de toekomst, bijvoorbeeld ‘Ik verwacht over enkele jaren zelfs een suikerfobie, zoals we in de jaren 1980 de volstrekte excommunicatie van E-nummers in bepaalde sociale kringen zagen optreden’. Dit soort citaten maken het boek meteen persoonlijk. Dat mag immers ook wel als een boek over de zorg gaat, persoonlijkheid is een erg belangrijk thema.
Bakas heeft een makkelijke manier van schrijven, het is een leesbaar boek, ook als je niet uit de zorg komt. Misschien júist als je niet uit de zorg komt. Hij schrijft kort en bondig en laat veel verschillende organisaties en personen aan het woord. Aangezien er zoveel verschillende aspecten aan (de toekomst van de) zorg zitten en hij deze allemaal wil belichten, is de verhaallijn naar mijn mening soms lastig te volgen, de stukken zijn erg kort en soms niet met elkaar verbonden. Wel erg leuk aan dit boek zijn de ‘best practices’ die worden belicht. Een voorbeeld daarvan: ‘A mile a day keeps the doctor away’. Om de verdikking van de jeugd tegen te gaan, lopen basisschoolleerlingen van 700 scholen in Groot Brittannië elke dag een mijl. Resultaat: fittere, geconcentreerdere kinderen. Andere mooie voorbeelden: ‘Hartwacht’, ‘De Herbergiers’ en ‘Buurtzorg’.
Kortom: een mooi boek voor degenen die een completer beeld willen krijgen van de toekomst van de zorg. Door mijn achtergrond in gezondheidseconomie kwamen veel onderwerpen mij bekend voor, maar de positieve kijk van Bakas heeft mij geholpen om verder na te denken over alle mogelijkheden die we hebben in een land als Nederland als het gaat om de zorg.
