Rik Moons neemt de lezer in zijn boek Domme vragen bestaan wel mee in een betoog over het onnodig gebruik van domme vragen en hoe het onze gesprekken (negatief) beïnvloedt. Daar tegenover zet hij de bouwstenen die nodig zijn om te komen tot het stellen van zogenoemde topvragen, ofwel vragen die er écht toe doen en een gesprek naar een hoger niveau kunnen tillen. Tevens biedt hij de handvatten om een betere luisteraar te worden. Want het stellen van een topvraag is één stap, het met oprechte aandacht luisteren is een evengoed zo belangrijke volgende stap. Door beide vaardigheden goed te beheersen zul je uiteindelijk meer uit je gesprekken halen.
Beloftes
Moons trapt zijn boek af met een aantal beloftes. Hij maakt zich sterk deze aan het eind allemaal te hebben waargemaakt. Wat mij betreft is dit hem goed gelukt. Met name de beloftes - ‘dit boek is praktijkgericht’ - en - ‘dit boek is zowel privé als zakelijk toepasbaar’ – zijn ook mijn belangrijkste bevindingen na het lezen van zijn boek. De technieken die Moons aanreikt kunnen namelijk snel en eenvoudig in ieder willekeurig gesprek worden gebruikt. Het maakt daarbij niet uit of het om een zakelijk gesprek gaat of om een gesprek met je buurman, partner of kind.
Vijf bouwstenen
Verderop in het boek zet Moons aan de hand van vijf bouwstenen uiteen hoe je in je gesprekken tot een topvraag kunt komen. Eén van de bouwstenen is dat de vraag altijd nieuwe informatie moet opleveren. Een vraag die geen nieuwe informatie oplevert is namelijk – uitzonderingen daargelaten - een domme vraag. Als dit boek een vraag zou zijn dan heeft het wat mij betreft aan deze bouwsteen voldaan. Het liet mij als lezer namelijk stilstaan bij de elementen die een belangrijke rol spelen binnen een gesprek, zowel vanuit de optiek van de spreker als vanuit de luisteraar. Wat maakt nu dat je gesprekspartner graag iets met jou wil delen? En hoe kun je hier vervolgens het beste op reageren? Of is het zelfs beter om dit niet te doen? Door de juiste vragen te stellen en vervolgens met aandacht te luisteren, kom je als lezer te weten hoe je de essentiële informatiebehoefte van je gesprekspartner snel en eenvoudig naar boven kunt halen.
Topvragen en tegenreacties
Naast het stellen van topvragen en de tegenreactie die hierop volgt (luisteren), wordt in het laatste deel van het boek aandacht besteed aan het verbeteren van argumentatie en het omgaan met weerstand. Ook hier geeft Moons enkele nuttige tips en voorbeelden hoe hier het beste mee kan worden omgegaan. Het was met name interessant om te lezen dat het soms slimmer is om minder argumenten te gebruiken. Het praktijkvoorbeeld dat hij geeft over politieke discussies is hierbij erg kenmerkend. Leuk ook dat dit daarna extra veel gaat opvallen in de debatten die je ziet.
Argumentatie
Het laatste deel van het boek gaat over argumentatie. Hoewel dat deel bruikbare informatie geeft, voelt het aan alsof het er later nog aan toegevoegd is. De nadruk ligt in het boek immers met name op de eerste twee delen over topvragen stellen en beter luisteren. Dit wordt eveneens bekrachtigd door de (sub)titel van het boek. Het was misschien krachtiger geweest het boek volledig te wijden aan het stellen van topvragen en het worden van een betere luisteraar.
Verassende uitstap
Qua opzet van het boek valt het ten slotte op dat het uit een voor- en achterkant bestaat. Dit houdt in dat je als lezer naast het theoretische deel ook wordt meegenomen in het schrijfproces van de auteur. Beide wisselen elkaar steeds af. Dit is een verassende uitstap van de theorie en zorgt ervoor dat je wordt meegenomen in de totstandkoming van dit boek. Dit ‘kijkje in de keuken’ creëert een zekere betrokkenheid, wat een leuke toevoeging is. Omdat het boek verder op een prettige manier gebruik maakt van kopteksten, opsommingen en visualisaties leest het boek eenvoudig weg. Dit zorgt ervoor dat de stof makkelijk te verteren is.
Hoger niveau
Resumerend is Domme vragen bestaan wel zeer waardevol voor de professional die veelal in gesprek gaat met de klant en daarbij de essentiële informatie wil achterhalen, ofwel op zoek is naar de perfecte ‘fit’. Maar het is ook uitermate interessant om te weten hoe je een informeel gesprek in je dagelijkse leven naar een hoger niveau kunt tillen. Een simpele vraag en een luisterend oor kan in die zin nieuwe deuren openen. Het boek zit boordevol tips en technieken die allemaal eenvoudig praktisch toepasbaar zijn. De gegeven voorbeelden zijn kenmerkend en daardoor makkelijk te relateren naar ons dagelijkse leven. De belofte - ‘ik zal ervoor zorgen dat je tijd welbesteed is’- is Moons wat mij betreft dan ook zeker nagekomen.
Over Kees van Bree
Kees van Bree is Experience Manager bij Expoints.