Als ik als kind ergens op werd aangesproken door leerkrachten, dan was het wel op mijn luide stem, mijn vele praten of mijn nieuwsgierigheid. Alle drie gebruik ik nu voor mijn werk als trainer en storyteller. Daarom was het leuk om het boek Schaamteloos nieuwsgierig van Danae Bodewes te lezen. Eindelijk een keer geen bestraffend vingertje een bevestiging dat nieuwsgierigheid mij juist kan helpen om mij te blijven ontwikkelen. En deze bevestiging komt niet alleen van de nieuwsgierige auteur zelf. Een artikel in de Harvard Business Review noemt nieuwsgierigheid als een van de zes vaardigheden die leiders in deze tijd het hardst nodig hebben.
Motor van leren
Nieuwsgierigheid is volgens Bodewes ‘de motor van het leren, een bron van energie en het geeft je denken en handelen richting’. De auteur schreef het boek voor iedereen die zelfleiderschap wil ontwikkelen en bevlogen wil leren, werken en leven of anderen daarin wil coachen. Dit doet zij aan de hand van vijf zogenoemde landingsplaatsen:
- Verwonderen
- Verkennen
- Ontdekken
- Toepassen en reflecteren
- Creëren
Laten we ze kort langslopen.
Verwonderen
‘Verwondering is naar de wereld kijken met een beginnersgeest’, stelt Bodewes. ‘Door niks als vanzelfsprekend aan te nemen en niet te denken dat je alles weet, stel je jezelf open voor verwondering.’
Verkennen
Nu gaat het om het verkennen van je eigen nieuwsgierigheid. Bodewes beschrijft vier mogelijke rollen die we vervullen; die van de leerling (stelt vragen en staat open voor nieuwe ideeën), de rebel (zoekt actief naar mensen met andere meningen en ideeën) de volgeling (volgt zonder vragen te stellen) en de zekerweter (staat niet open voor andere gedachten, meningen en ideeën). Waarbij Bodewes aantekent dat we kunnen verschuiven in rol, wanneer we hierin zelfleiderschap tonen.
Ontdekken
‘Om nieuwsgierig te kunnen zijn moet je onzekerheid overwinnen en het avontuur durven aangaan’, aldus Bodewes. Ook is het goed te onderzoeken wat jouw nieuwsgierigheid in de weg kan staan. Dit kan bijvoorbeeld je eigen faalangst zijn, een gebrek aan nieuwsgierige rolmodellen of een teveel aan door anderen opgelegde regels en kaders. Zaak om binnen jouw cirkel van invloed te kijken hoe je deze drempels kunt weghalen.
Toepassen en reflecteren
Een van mijn lijfspreuken is lang geweest dat ik wellicht geen expert ben, maar er wel van houd om te experimenteren. Dit sluit naadloos aan op het advies dat Bodewes geeft: ‘Nieuwsgierig is een werkwoord.’ Gewoon doen dus. Dit kan door het aanleren van nieuwsgierige gewoontes. Leer bijvoorbeeld ongegeneerd vragen te stellen, lees regelmatig boeksamenvattingen (laat ik nu wekelijks een blog schrijven naar aanleiding van een boek!) en kijk goed binnen jouw netwerk wie je van relevante kennis en ervaringen kan voorzien.
Creëren
Bij creëren gaat het om het zien van kansen en deze te benutten. Dit vraagt om creativiteit. Bodewes geeft tien tips op je creativiteit te ontwikkelen:
- Zorg dat je in een flow komt
- Laat je gedachten dwalen en springen
- Laat serendipiteit toe
- Speel
- Netwerk buiten jouw kennisgebied en sector
- Weiger de huidige realiteit te accepteren
- Schrijf het boek dat je zelf wilt lezen
- Vraag iemand het probleem uit te leggen alsof hij met een zevenjarige spreekt
- Richt je op het proces in plaats van het resultaat
- Reserveer wekelijks tijd om je creatieve en nieuwsgierige zelf te voeden
Werkboek
Om bovenstaande direct handen en voeten te geven heeft Bodewes een werkboek aan haar boek toegevoegd. Daarin kun je met behulp van negen werkbladen je eigen nieuwsgierigheid ontdekken en ermee aan de slag leren gaan.
Mij rest bij het lezen van dit originele boek de verzuchting: hadden de leerkrachten van mijn lagere school Schaamteloos nieuwsgierig maar gelezen. Voor de docenten en de leerlingen van nu is het in ieder geval nog niet te laat.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie