Joseph Grenny, Kerry Patterson, Ron McMillan, Al Switzler en Emily Gregory illustreren de behandelde theorie met praktijkvoorbeelden. De losse schrijfstijl van de vijf auteurs bevordert de leesbaarheid. Crucial Conversations is een relevante publicatie, want ook na twintig jaar zijn er weinig boeken over gespreksvoering met de bijzondere invalshoek van het ‘moeilijke gesprek’.
Stress en spanning
In Crucial Conversations van Joseph Grenny en zijn vier medeauteurs gaat het niet over het voeren van ‘gewone’ gesprekken. Ook al is een groot aantal van de inzichten van het boek ook voor ‘gewone’ gesprekken nuttig. Bij cruciale gesprekken lopen de meningen zo ver uiteen dat ze botsen. Het zijn situaties die gepaard gaan met stress en spanning. Volgens Grenny c.s. hoeft dat niet, als je maar weet hoe je een moeilijk gesprek aanpakt. Hun aanpak is toepasbaar voor moeilijke gesprekken die gaan van het bespreken van problemen op de werkvloer tot huwelijksproblemen.
Derde editie
Aangezien ik de voorgaande edities niet heb gelezen, kan ik uit eigen ervaring niks vertellen over verschillen met voorgaande edities. Volgens de auteurs is de belangrijkste verandering de reorganisatie van de hele inhoud van het boek, aan de hand van een makkelijk te bevatten model voor het voeren van een gesprek. Ze hebben ontdekt dat ‘een temporele ordening’ van de diverse gesprekstechnieken het voor de lezer veel gemakkelijker maakt om te zien welke gesprekstechnieken op een bepaald moment ingezet moeten worden.
Drie keuzes en drie fasen
Volgens Grenny c.s. heb je drie keuzes als er veel op het spel staat, de meningen uiteenlopen en de emoties hoog oplopen: vermijd een cruciaal gesprek en verdraag de gevolgen; of ga slecht om met het gesprek en verdraag de gevolgen of voer het moeilijke gesprek en verbeter relaties.
Er zijn drie fasen bij moeilijke gesprekken en het boek is ingedeeld overeenkomstig deze drie fasen. De auteurs gaan losjes om met de driedeling, sommige onderwerpen hadden ook best in een ander deel van het boek kunnen staan.
Elke fase kent vervolgens een of meer principes. En deze principes komen elk in een apart hoofdstuk aan bod. Grenny c.s. onderkennen negen ‘principes’. Het is wel verwarrend dat deze negen principes op de ene plek vaardigheden heten, ergens anders dialoogprincipes. Ze worden ook wel technieken genoemd, wat het voor mij niet echt helderder maakt.
Principegedreven
In deel een, Voordat je begint te praten, besteden de auteurs aandacht aan de volgende drie principes kies het onderwerp dat je wilt bespreken, start vanuit je hart en beheers jouw verhalen. Over dit laatste principe zo meer.
In deel twee, Terwijl je praat, gaan de auteurs op de volgende vijf principes: leer te kijken, maak het veilig, vertel jouw route, onderzoek hun route en herover je pen.
In het derde en ook het kortste deel, Als je afrondt, wordt er aandacht besteed aan het principe: kom in actie. Hierin aandacht voor hoe je beslissingen neemt en hoe je cruciale gesprekken kunt omzetten in activiteiten.
Verhalen
Om een idee te geven van taal en benadering van de auteurs volgt hier de uitwerking van het derde principe, ‘Beheers jouw verhalen’. De vaardigheid die hierbij nodig is: maak een onderscheid tussen feiten van verhalen en wees alert op misleidende verhalen.
In de kolom cruciale vraag staat de volgende opsomming:
- Hoe gedraag ik me? Wat voel ik? Uit welk verhaal komen die gevoelens voort?
- Ga terug naar de feiten: wat heb ik gezien of gehoord dat dit verhaal bevestigd?
- Wat heb ik gezien of gehoord dat in strijd is met dit verhaal?
- Vertel ik Slachtoffer, Schurk- of Onmachtverhalen?
- Wat wens ik niet zien als mijn aandeel in het probleem?
- Waarom zou een redelijk, rationeel fatsoenlijk mens dit doen?
- Welke stap zou ik nu moeten zetten om te bereiken wat ik werkelijk wil?
Feiten
Wat opvalt in de bovenstaande opsomming, en ook door het hele boek heen, is de nadruk op het zoeken naar feiten en je niet laten meeslepen door emoties. Een andere boodschap die vaak herhaald wordt, is weten wat je echt in het gesprek wilt bereiken, en hoe daaraan vast te houden. Verder staat in het boek de opvatting centraal dat je, koste wat het kost, de ander serieus moet nemen en zorgt voor veiligheid in het gesprek.
Pocketformaat
De uitgever heeft gekozen voor een boek in pocketformaat en opgemaakt in grijstinten. De auteurs maken gebruik van veel verhelderende koppen, die duidelijk maken waar het in de desbetreffende paragraaf over gaat. Achterin het boek staat een handig register dat het opzoeken van onderwerpen en auteurs vergemakkelijkt. Als service aan de lezer wordt elk hoofdstuk afgesloten met een samenvatting.
Anekdotes en praktijkvoorbeelden
De bewijsvoering van het nut van Crucial Conversations is grotendeels anekdotisch. Er ontbreekt een literatuurlijst waar je uit kunt afleiden waar de auteurs hun ideeën op baseren. Het boek staat vol met praktijkverhalen die aantonen dat de methode van Crucial Conversations effectief is. Het is dus aan de lezer of hij de auteurs gelooft.
De auteurs hebben een prettige schrijfstijl, en dat bevordert de leesbaarheid. De praktijkvoorbeelden helpen om de theorie te verduidelijken. Wat de leesbaarheid niet bevordert, is dat driehonderd pagina’s gewoon te veel is voor wat de auteurs te melden hebben. Het had best met de helft van dat aantal gekund. De auteurs zijn namelijk breedsprakig en er staan ook wel erg veel (en ook lange) praktijkvoorbeelden in het boek. Daarnaast zijn de overgangen van theorie naar praktijkvoorbeeld onduidelijk.
Betere gesprekken
Zoals de auteurs het stellen: iedereen kan de concepten gebruiken om zo betere gesprekken te voeren en betere relaties op te bouwen met collega's, kinderen en vrienden. Crucial Conversations is een relevante publicatie, want ook na twintig jaar zijn er weinig boeken over gespreksvoering met de specifieke invalshoek van het ‘moeilijke gesprek’. Ook al gaat het in het boek niet over het voeren van gewone gesprekken, veel inzichten die het boek behandelt zijn ook voor ‘gewone’ gespreken nuttig.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.