Luyten schrijft lekker pittig over de samenleving, de politiek, maar houdt ons vaak een spiegel voor. Ik ben geen Volkskrant-abonnee, dus voor mij waren de columns nieuw. En waren ze ook gedateerd, want sommigen al 3 jaar oud? Ja en nee. De corona-perikelen zijn niet definitief voorbij, dat zouden we wel willen. En is het niet corona, dan komt er wel een andere zoönose voorbij. Leerzaam dus, beetje retrospectief kijken. En, niet verrassend, vele andere issues die toen speelden, spelen nog steeds. Dat is óók een eye-opener!
Vrede
Zo is de tweede column, van 7 januari 2020, getiteld ‘Wie agressors niet afschrikt, zal geen vrede kennen’. Noem dat maar niet actueel! Het gaat over drugscriminaliteit, die de politie niet de baas kan, over de boeren, die ongestoord mochten terroriseren, over XR, die werden afgevoerd en opgesloten voor … op de grond zitten. Voor het Rijksmuseum, toen. De boodschap van onze overheid: wie bereid is geweld te gebruiken, kan doen wat hij wil. Mijn conclusie: 3 jaar later hebben we niets geleerd. Bij de oude Romeinen gold juist: als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog. Zijn we voorbereid?
De bundel heeft nog een aantal van dergelijke columns die ik behoorlijk leerzaam vond, en lekker scherp opgeschreven ook.
Klimaatverandering
Bijvoorbeeld die van 4 februari 2020. Rutte maakte excuses voor het aandeel van de overheid in de Jodenvervolging, 75 jaar geleden. Aan de nabestaanden. Hij vroeg zich af hoe de huidige overheid gereageerd zou hebben. Hij hoopt dat wij toen wél de goede dingen gedaan zouden hebben. Luyten trekt dit door naar klimaatverandering. Hoe kijken onze nabestaanden, de aankomende generaties, over 75 jaar terug op onze acties van vandaag? Want wederom weigert de overheid in te grijpen. En Rutte zegt over vliegschaamte, lachend: ‘Vliegschaamte? Wat erg! Jongens, geniet toch van je leven.’
Verkiezingen
De column waaraan de titel van het boek is ontleend is van 17 maart 2021. De dag van de verkiezingen. Kiezers maken zich zorgen over het klimaat. Rutte zegt in zijn verkiezingsprogramma maatregelen toe, maar laat het niet doorrekenen. Hoekstra zegt: ‘… geen maatregelen voorstellen die het draagvlak ondermijnen’. Wie is schuldig aan deze slappe houding? Wij. Of liever: de kiezer. We hebben liever een slappe leider, dan iemand die met harde feiten draagvlak SCHEPT. We hebben liever onze gehaktbal en een windmolenvrije buurt, dan maatregelen. Luyten kreeg geen ongelijk, zo bleek uit de verkiezingsuitslag. De kiezer is bang, en kiest de leider die het verdient. Jammer dan voor de planeet, die heeft weinig aan democratie, zo.
Congo
Iets heel anders, en voor mij echt helemaal nieuw, is de column van 26 oktober 2021. Het gaat over Denis Mukwege, een Congolese arts. Hij ontving in 2018 de Nobelprijs voor de vrede en schreef De kracht van vrouwen, dat in oktober 2021 uitkwam. In Congo is verkrachting van vrouwen, gewelddadige verkrachting, normaal, een (burger)oorlogstactiek. (400.000 vrouwen per jaar, ik googlede het even). Beveiligers van de metaal- en mineraal-mijnen (voor onze elektronica) krijgen geen salaris, maar een machinegeweer. Dan kunnen ze hun beloning halen bij de plaatselijke bevolking, in de vorm van rooftochten en onvrijwillige seks. Die mijnbouw is óók bloederig, en Mukwege verzet zich daar al 11 jaar tegen. Er verandert niets. Niet aan de mijnbouw, niet aan de verkrachtingen. En nu, 2 jaar later is er nog steeds niets veranderd (ik googlede dát ook even). Wel is er een nieuw boek uit over de Congo: Cobalt Red. Ik denk niet dat er veel verrassends in staat …
Leerzaam dus, de columns in Democratie is niet voor bange mensen. Mark Rutte is bijna weg. Verder is er weinig veranderd. Op 22 november zijn er weer verkiezingen …
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
