Authentiek leiderschap voor vrouwen is geen boek over vrouwelijk leiderschap. Want dat bestaat niet. De schrijfsters gaan uit van feminiene en masculiene eigenschappen. Bescheiden, zorgend, voelend en verbindend zijn feminiene kwaliteiten. Zichtbaar zijn, daadkrachtig zijn en presteren zijn masculiene kwaliteiten. Er zijn vrouwen met masculiene eigenschappen en andersom. Maar de stereotype patronen spelen nog steeds een grote rol. En die masculiene eigenschappen zijn de norm. Vrouwen moeten zich maar aanpassen, stoerder zijn en zich beter profileren. Dat is het systeem waar vrouwen tegenaan lopen.
Onderstroom
En dat gaat dus ten koste van vrouwelijk talent en energie, leggen Holwerda en Tettero uit. Het gaat over de onderstroom, de impliciete masculiene spelregels in organisaties. Die zijn ontstaan toen er nog geen (of weinig) vrouwen op de arbeidsmarkt waren. En daarom is dit boek nodig. Omdat het in de wereld nog steeds nodig is.
Het boek is opgebouwd met zeven stappen in een logische volgorde. Ze brengen je van macht naar (innerlijke) kracht. Zes van de zeven stappen komen van Janet Hagberg, uit haar boek ‘Real Power’. De zevende hebben de schrijfsters er zelf aan toegevoegd. Iedere stap krijgt een eigen hoofdstuk met een goed gekozen vaste opbouw. Met een mooie quote, goede voorbeelden, een zelfscan, relevante dilemma’s en vele praktische tips om deze stap een succes te maken.
Ego en bescheidenheid
In het begin van de carrière gaat het nog wel goed: de stappen van leerlingschap en bondgenoten vinden. Maar dan wordt het moeilijker om door te stromen. Bij stap drie aangekomen (de kracht van zichtbaarheid) moet je laten zien dat je ergens goed in bent. Dan komt het ego om de hoek kijken en zit een eigenschap als bescheidenheid in de weg. Anderzijds kan te veel zichtbaarheid tegen je werken. Voordat je het weet krijg je het stempel ‘dominant’.
Heel herkenbaar! Hoe vaak heb ik niet te horen gekregen – toen ik nog bij een grote bank werkte – dat ik aan mijn zichtbaarheid moest werken. Maar hoe dan, dacht ik dan, moet ik net als die collega gaan opscheppen met welke directeuren ik ‘regelmatig’ om tafel zit?
Ruimte innemen
Nee hoor, weet ik nu. De beide coaches komen met vele tips hoe je op een natuurlijke, eigen manier zichtbaar kunt worden. Want je moet wel ruimte innemen, anders doe je jezelf tekort. En leren omgaan met mannen die zich slachtoffer voelen. Die niet erg getalenteerde, middelmatige mannen die zich door ons bedreigd voelen. Ook heel herkenbaar! Hier met empathie mee omgaan en feedback geven, zoals de schrijfsters adviseren, is niet gemakkelijk weet ik uit ervaring.
Dienend leiderschap
In de stappen die hierna komen gaat het dienend leiderschap steeds meer een rol spelen. Je gaat je innerlijke kracht ontwikkelen en kunt steeds meer vertrouwen op je wijsheid. De rol van het ego wordt minder belangrijk. Je weet wat je drijft en wat je missie is. En dat geeft energie. Stap 6 gaat over rolmodellen en zelf een rolmodel worden om anderen te inspireren. En als bonus staan de coaches in de laatste stap stil bij veerkracht die je nodig hebt als het tegenzit.
Even vroeg ik me af waarom dit boek niet Dienend leiderschap voor vrouwen heet. Maar dat dekt de lading niet. Met dit boek willen de schrijfsters vrouwen inspireren zich op authentieke manier te positioneren, zodat ze met hun invloed en kracht kunnen bijdragen aan een betere balans in de wereld. Het is trouwens een misverstand dat er maar één authentieke versie van jezelf zou zijn. Iedereen is anders in verschillende situaties. ‘Wij nodigen je uit om die versies van jezelf beter te leren kennen en strategisch in te zetten’. Mooi!
Opbouw
Dit boek zit goed in elkaar. Met een logische opbouw en goed gekozen structuur. Met veel goede voorbeelden, mooie quotes en herkenbare casussen. Tettero en Holwerda combineren inzichten uit de wetenschap en managementliteratuur met hun eigen inzichten en putten daarbij uit hun jarenlange ervaring met het trainen en coachen van ambitieuze vrouwen. Ik begrijp wel dat deze ervaren coaches al veel vrouwen hebben kunnen helpen.
Om toch een klein puntje van kritiek te hebben: huilen op het werk vind ik echt niet kunnen. Emoties zijn menselijk, zeker, maar tranen gaan mij te ver. Je hormonen inzetten ook, trouwens. Ongetwijfeld een (masculiene) karaktertrek van mij en dus slechts een persoonlijke noot.
Om echt het systeem te veranderen is er een kritische massa nodig. Dat lukt alleen als we het samen doen. Laten we beginnen allemaal Authentiek leiderschap voor vrouwen te lezen. Dan weten we wat ons te doen staat. Tot het zover is.
Over Annemarie Smits
Annemarie Smits werkt als projectleider duurzaamheid bij een uitvoeringsorganisatie van de rijksoverheid. Daarvoor was ze IT projectmanager en consultant bij onder andere een grote bank en een internationaal adviesbureau. Daarnaast helpt ze auteurs met het schrijven van hun roman, non-fictie boek of managementboek.
