Neem altijd lelijke vrouwen aan. Alles kan minstens tien procent goedkoper. Als iemand je structureel ergert: afscheid nemen. Luister nooit naar P&O’ers. Accepteer nooit een ‘ja, maar…’ Verdoe geen tijd met vergaderen. Zomaar een greep uit de ruim zeventig stukjes die Jan Dijkgraaf, voormalig hoofdredacteur van Management Team en HP/De Tijd en sinds kort werkzaam voor de nieuwe televisieomroep PowNed, heeft gebundeld in zijn ‘Handboek voor de keiharde manager.’ Je kunt erom grinniken, hoewel zijn vijanden – en die heeft hij, google zijn naam maar eens – daar ongetwijfeld anders over denken. Dijkgraaf heeft ermee leren leven. ‘Ik houd wel van provoceren. Je kunt nog lang genoeg dood zijn. Ik wil mijn hartslag voelen, ik wil iets losmaken bij anderen. Er zijn ook genoeg mensen die wel positief zijn over mij, alleen lees je dat niet op internet.’
Het idee voor dit boek ontstond toen hij na zijn succesvolle periode bij het gratis dagblad Metro neerstreek bij het tijdschrift Management Team. Een relatief rustig baantje, zo omschrijft hij zijn hoofdredacteurschap bij MT. Eigenlijk niets voor Dijkgraaf. ‘Daarom heb ik het ook maar tweeënhalf jaar gedaan. Ik wilde tegelijkertijd mijn huis in Friesland verbouwen en het stelde mij ook in staat me door een grote stapel managementboeken heen te worstelen. Prachtige verhalen hoor, maar wat ik miste was een antwoord op de vraag hoe je die ideeën in de praktijk kon uitvoeren. De meeste managementboeken zijn uitsluitend op topmanagers gericht. Dit boek is voor iedereen, ook voor de afdelingschef bij de Blokker. Je kunt om veel stukken lachen, ik beschouw het niet als mijn levenswerk, maar het gaat verder dan de boekjes met tegelwijsheden die ik heb gemaakt. Die verzin ik in de auto. Dit boek geeft mijn visie op management.’
Voor iemand met een reputatie die zo omstreden is als de zijne, heeft Dijkgraaf een opmerkelijk genuanceerde mening over de belangrijkste taak van een manager. ‘Zorgen dat iedereen het naar zijn zin heeft’, zegt hij. ‘Natuurlijk, het is wel de bedoeling dat de financiële doelstellingen gehaald worden: daarvoor ben je door de aandeelhouders aangesteld. Maar wanneer je je targets haalt, kan iedereen fluitend naar zijn werk gaan en fluitend weer op huis aan.’ Het is de manier waarop hij zijn doelstellingen najaagt die voor gefronste wenkbrauwen zorgt. Tot nu toe heeft hij zich consequent aan zijn eigen stelregels kunnen houden. Met mensen die niets bijdragen aan het resultaat, is hij gauw klaar, net als met bureaucraten en lijntrekkers. Dan kan hij spijkerhard zijn. Met enige spijt stelt hij vast dat daar bij de omroep toch verandering in dreigt te komen. ‘Ik schijn nu aan een of andere integriteitscode te moeten voldoen.’
Wie het ‘Handboek voor de keiharde manager’ leest, begrijpt dat Dijkgraaf daar geen liefhebber van is. De belangrijkste constante in zijn onderhoudende verhalen is de afkeer van flauwekul. Toen een meerdere hem in zijn periode bij het mediaconcern Audax ‘Audaxied’ noemde, liet hij meteen merken daar niet van gediend te zijn. Als hij ergens werkt maakt hij meer uren dan wie ook, maar hij ziet de relatie als een puur zakelijke. Als hij de deur achter zich dichttrekt, is het ook klaar. ‘Ik wil in alles een 10 of een 2 zijn, nooit een zesje’, zegt hij. ‘Dat is onderdeel van mijn natuur.’
Heeft hij over dit boek trouwens nog ruzie gehad met zijn vrouw, die zelf P&O’er is? ‘Nee hoor, ik heb nooit ruzie met mijn vrouw. Bovendien: als ik echt een hufter was, zou zij nooit al 25 jaar bij mij zijn.’
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
