Die havermelkelite blijkt een behoorlijk hypocriet clubje. Maar zelfspot hebben ze wel: elke zondag vroeg Kooyman zijn volgers hun ‘meest havermelkelite ding van de week’ te melden ‘als in een digitaal biechthokje’. Geen koemelk, wel een kaasplankje, zegt er een. Yogasetjes bestellen bij een duurzaam kledingmerk, wel laten overvliegen uit Australië, meldt een ander.
Gegentrificeerde volksbuurten
De havermelkelite. Academisch geschoolde jongeren die proberen weloverwogen keuzes te maken voor hun leven – keuzes die ook statusverhogend zijn. Ze wonen in gegentrificeerde volksbuurten of in ultramoderne torenflats en geven kapitalen uit aan huur, buiten de deur eten en drugs in het weekend. HENRY’s noemen ze zichzelf: high earnings, not rich yet. Ze werken in banen die, tja, die wat … micro-influencer, upcycling modeontwerper of chief happiness officer. Ze dragen kleding van merken die ik, boomer, niet ken (en waarvan ik, als ik ze opzoek, denk: is dat alles?). En ze maken een cultus van hun eten: zuurdesembroden van acht of tien euro (met een korst waar je niet doorheen komt en een lichtzure yoghurtsmaak) en natuurwijn van dertig of veertig euro de fles (en die je moet leren drinken, want een natuurwijn kan smaken naar aceton, sherry, kool, rotte eieren, nat leer of vochtige hond, lees ik op internet.)
Alles uit het hier en nu
Natuurlijk kun je je vrolijk maken over al dat gedoe, dat constante showing off, dat voortdurend bewust zijn van het effect van je aankopen. Maar er zit natuurlijk ook een wat treurig verhaal achter. Hoe hoog opgeleid ook, hoe beschermd ook opgevoed, welke verwachtingen pappie en mammie ook koesterden: deze groep jongeren heeft het zwaar. Het is niet meer vanzelfsprekend dat ze het beter zullen krijgen dan hun ouders, goede betaalbare huizen waar je een gezin kunt beginnen zijn er nauwelijks, het milieu gaat hard achteruit en de verre toekomst … Logisch dat je probeert alles uit het hier en nu te halen, vanzelfsprekend dat je laat zien dat het niet ligt aan de centen – anders kon je immers geen brood van tien euro kopen of een fles wijn van veertig. Niet jij bent de schuld, de wereld zit (even) tegen.
Dwarsheid
Ik vond het een vermakelijke reis, dit boek De havermelkelite. Een excursie naar de uithoeken van de stad, waar een nieuwe generatie ervan maakt wat ervan te maken valt: ik mag ze wel, met hun vermakelijke hypocrisie en zelfspot en dwarsheid. De Ode aan de stad, het slothoofdstuk van dit boek, vond ik aandoenlijk. Mogen we alsjeblieft een beetje gewoon doen en weer onszelf zijn – dat staat er eigenlijk.
En dat hij met de stad uitsluitend Amsterdam bedoelt – het zij hem vergeven, want schrijven kan hij.
Over Bert Thiel
Bert Thiel (1961) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde in Leiden. Hij gaf ruim dertig jaar les in het voortgezet onderwijs. Nu leest, dicht en schrijft hij.
