Roos Vonk is hoogleraar en doet onderzoek naar zelfkennis, sociale interactie, beïnvloeding en gedragsverandering. In O nee dit gaat over mij staan zeventig hoofdstukken van elk 2 pagina’s. In veel van de hoofdstukken beschrijft Vonk een persoonlijke ervaring (waarmee ze laat zien dat niks menselijks ook de psycholoog vreemd is) om die vervolgens te veralgemeniseren.
Na lezing van de hoofdstukken word je wel bescheiden. Zo overschatten we volgens Roos Vonk onze autonomie, zijn we gevoelig voor prikkels die onze beslissingen onbewust beïnvloeden, en we kennen onszelf minder goed dan we denken. Dat wordt ook duidelijk uit onderstaande drie ideeën die voor managers relevant zijn.
INVLOED VAN DE Omgeving
Volgens Vonk zijn we lang niet zo autonoom en zelfsturend als we zelf denken. Mensen hebben vaak niet in de gaten hoe sterk de invloed van hun omgeving is op hun eigen gedrag en ontwikkeling. Zo eten mensen meer in gezelschap van mensen die veel eten. Als hen dan gevraagd wordt waarom ze veel eten, is het antwoord dat ze honger hadden. Volgens Vonk is dat meestal een gebrek aan zelfinzicht. Ze hebben niet in de gaten dat ze hebben meebewogen met de omgeving. Uit dit en ander onderzoek, volgt de les dat de omgeving bepalend is voor ons gedrag. Advies van Vonk: als je ander gedrag wil, van jezelf of van anderen, wijzig dan iets in de omgeving dat het gewenste gedrag bevordert.
ONDERKEN JE NarcisTISCHE TREKJES
Vonk citeert onderzoekers die zien dat narcisme in onze tijd is toegenomen. Narcisten vinden zichzelf speciaal en staan niet op gelijke voet met anderen. Vaak hebben ze dat van hun ouders al ‘geleerd’ (hoewel er ook een genetische component is). Ze krijgen vaak als volwassene een leidinggevende positie door, wat Vonk noemt, ‘een natuurlijke dominantie’. Het nadeel is dat deze mensen niet op gelijkwaardige basis kunnen of willen verbinden met anderen, ‘omdat ze zichzelf te goed vinden’.
VERLIES JE Idealen NIET
Volwassen worden betekent voor velen het opgeven van idealen. Vonk is het daarmee niet eens. Een volwassene voert permanent een hachelijke balanceeract uit: waarin je onder ogen ziet dat je nooit de wereld zult krijgen die je wenst, maar tegelijk moet je blijven weigeren om met minder genoegen te nemen.
Open BLIK
De verhalen in O nee dit gaat over mij zijn eerder gepubliceerd in Psychologie Magazine. De lezer die hoopt veel - nieuwe - sociaal psychologische theorieën tegen te komen raakt teleurgesteld. Ideeën afkomstig uit de psychologie worden kort aangestipt. Voor de veellezer zal veel bekend zijn, maar herhaling kan nooit kwaad. Achterin het boek verantwoordt Vonk in zes pagina’s waar haar theoretische noties op zijn gebaseerd.
Vonk typeert de 70 verhalen in O nee, dit gaat over mij als ‘dagelijkse observaties en mijmeringen over de mens.’ Er zit dan ook geen speciale ordening in het boek, je kunt gaan lezen waar het openvalt. Met haar observaties en reflecties hoopt Vonk dat ze de lezer helpt om met een open blik naar de omgeving en naar zichzelf te kijken. Door haar persoonlijke en losse schrijfstijl moet dat wel lukken.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
