Het boek van Clear, dat in 2018 verscheen, is minder bekend dan de genoemde klassiekers van Covey, Allen, Goleman en Cialdini. In Atomic Habits behandelt Clear het idee dat kleine, incrementele veranderingen in gewoontes kunnen leiden tot grote resultaten. Hij legt uit hoe consistent toegepaste kleine gewoonteveranderingen op lange termijn aanzienlijke verbeteringen kunnen opleveren. Clear introduceert het concept van ‘atomaire gewoonten’, kleine, eenvoudige handelingen die de bouwstenen vormen van grotere gedragsveranderingen. Hij doet dit in een boek van maar liefst 320 pagina’s.
Respectvol
Mijn nieuwsgierigheid was dan ook gewekt: hoe vat je dit alles samen in slechts 90 pagina’s? De kleine gewoontes is opgedeeld in drie hoofdstukken, die helder en gestructureerd zijn opgebouwd. Elk hoofdstuk begint met een korte inleiding van wat je kunt verwachten en sluit af met een duidelijke en beknopte samenvatting.
De schrijfstijl is vlot en toegankelijk. Broere en Terpstra behouden hun eigen toon, terwijl ze respectvol blijven naar de ideeën van Clear. De vier elementen waaruit een gewoonte bestaat—een trigger, een verlangen, een actie en een beloning—worden kraakhelder uitgelegd, ondersteund door herkenbare huis-tuin-en-keukenvoorbeelden. Deze voorbeelden inspireren je om aan de slag te gaan met het doorbreken van slechte gewoontes of het creëren van nieuwe, positieve gewoontes. Het boek biedt daarnaast diverse praktische tips, zoals manieren om het verlangen naar een slechte gewoonte te verminderen, afgestemd op verschillende persoonlijke voorkeuren.
De auteurs voegen ook inspirerende en treffende citaten toe, die soms meer zeggen dan een heel hoofdstuk. Een voorbeeld is een citaat van Kourosh Dini, dat het belang van kleine acties onderstreept: ‘Als je een dag niet kunt oefenen op de piano, raak dan alleen de toetsen aan.’
Fogg en Clear
Hoewel de theorie van Clear niet volledig nieuw is, zeker als je bekend bent met Tiny Habits van BJ Fogg of de toegepaste gedragswetenschap (ABA) van Skinner, blijft de uitleg helder en toepasbaar. Veel van de principes zullen herkenbaar zijn, maar worden in dit boek op een compacte en toegankelijke manier samengebracht.
Wat Broere en Terpstra toevoegen aan Clears werk, is een extra focus op een meta-skill: reflectie. Reflectie gaat over het nadenken over je eigen denken en handelen. Wat doe je als je een gewoonte niet kunt volhouden of wanneer je terugvalt? Dit is geen teken van falen, maar een kans om te reflecteren: wat triggerde mij, wat was mijn verlangen, welke actie ondernam ik, en wat was de beloning? In het laatste hoofdstuk geven de auteurs ook tips voor het meten van gedrag en het bijhouden van een dagboek, met suggesties over hoe en hoe vaak je kunt reflecteren.
Het boek eindigt met een handige lijst van aanvullende boeken, artikelen, apps, tools en programma’s voor het meten en reflecteren op gedrag.
Voor wie de inzichten van James Clear wil toepassen om zelf gewoontes aan te leren of af te leren, is deze ‘kleine’ uitgave een duidelijke, behulpzame en motiverende gids. Het origineel van Clear biedt extra verdieping voor wie meer wil weten over de theoretische achtergronden, maar de essentie daarvan wordt in dit boekje al uitstekend uitgelegd.
Over Ward Grootens
Ward Grootens is Trainer en Coach op het gebied van (Persoonlijk) Leiderschap. Daarnaast is hij auteur en Podcast-host. In zijn werk put hij uit zijn achtergrond in oa HRM, Organizational Behavior Management, Systemisch Werk en Neuro Linguïstisch Programmeren. Hij brengt door middel van zijn werk zowel individuele leiders als organisaties in beweging.
