Doen wat werkt is vooral een pleidooi om nou eens niet al navelstarend het halflege glas te bewieroken, maar om te kijken wat het halfvolle glas in petto heeft. Halfvol staat in dit geval voor oplossingsgericht werken, dus kijken naar wat wel goed gaat en dat als basis gebruiken voor kleine stapjes voorwaarts. Visser betoogt dat problemen juist in stand worden gehouden door de wijze waarop mensen die problemen proberen op te lossen. Anders gezegd: de gekozen aanpak vormt het probleem, omdat men dus geneigd is te kijken naar het halflege glas. In plaats van naar het halfvolle glas dus.
Visser laat de problemen voor wat ze zijn, en stevent direct af op oplossingen. De focus ligt primair op positieve resultaten. Dit perspectief staat haaks op het gangbare perspectief waarbinnen het ‘ziektemodel’ centraal staat. Lastige situaties worden in dit model getypeerd als ‘probleem’, de ‘probleemeigenaar’ is meteen ‘patiënt’, en de ‘probleemoplosser’ wordt als ‘arts’ aangeduid. Dit perspectief houdt automatisch in dat problemen alleen met hulp van buitenaf kunnen worden opgelost, terwijl het positieve perspectief ruimte biedt voor interne oplossingen. In de woorden van Visser: leren en innoveren zonder directe hulp van buitenaf. Veranderen, problemen oplossen vanuit de eigen organisatie.
Zoals zo vaak is ook hier de kracht tegelijk een zwakte. Door namelijk na te laten met enige regelmaat gedegen probleemanalyses op te stellen, is de kans groot dat bepaalde ‘probleempatronen’ niet onderkend worden. Het gaat dan vooral om menselijke gedragspatronen die niet met leren of innoveren zijn te veranderen. Misschien is het daarom goed om naast het boek van Visser Managementadvies van Chris Argyris te leggen. Dat boek bevat gedegen en zeer bruikbare analyses van menselijk gedrag in relatie tot zaken als weerstand of probleemoplossing.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
