In eigen beheer - De kern van veranderen

Naast een vondst blijkt het ook nog eens enorm handig, want een simpel lineair handboek met obligate checklists die uitmonden in van die handige how-to lijstjes is het ‘bronboek’ (De kern van veranderen) niet. Eerder het volstrekt omgekeerde, dus geen uitgestippelde route naar een vooraf vastgesteld doel maar al ‘zoekend en prutsend’ (aldus de auteurs) een weg vinden die je in de buurt brengt van waar je wilt zijn.

Dat zoeken en prutsen doe je aan de hand van vier vragen. Allereerst is er de vraag is naar het waarom. Waarom willen we veranderen? Waarom moet het eigenlijk anders? Wat zijn de aanleidingen, wat is ons probleem en naar welke bestemming zijn we op weg? De tweede vraag zoekt een antwoord naar de huidige situatie en naar wat de gewenste, toekomstige organisatie is. De derde vraag is hoe het veranderproces op gang wordt gebracht. Hoe geef je een proces vorm waarin de gewenste situatie werkelijkheid wordt? Hoe gaan we de verandering benaderen en welke interventies hanteren we daarbij? De vierde vraag zoekt naar de partijen die bij de verandering betrokken zijn en welke rol zij in de verandering spelen.

Leuk en aardig maar toch tamelijk obligaat. Het venijn zit als altijd in de staart, en dat is de nadruk die Witte en Jonker leggen op de rol van de veranderaar. Die vormt de schakel bij de beantwoording van de waarom, de wat en de hoe-vraag omdat die veranderaar direct in het veranderproces stapt. De veranderaar ziet niet toe vanaf de tribune, maar is teamgenoot. Hij betreedt zelf het veld om het spel mee te spelen. Deze persoonlijke touch maakt dat veranderen eerder een kunst dan een kunde is, zo schrijven de auteurs. Je legt niet op maar maakt mee (letterlijk), je lost niet op maar maakt afwegingen, je bent onderdeel van het probleem en oplossing tegelijk. #DKVV laat zich lezen als beknopte leeswijzer maar is tegelijk ook weer zo veel meer. Eigenlijk is het de checklist die het bronboek zo node ontbeerde.