Minder vaak ziek met Firefox

Waarmee navigeert u het internet: met Explorer, Safari, Firefox, of met Chrome? Als u de voorkeur geeft aan een van de laatste twee browsers, dan verwisselt u niet alleen minder vaak van baan dan de Explorer- en Safari-gebruikers, maar meldt u zich ook minder vaak ziek. Hoewel het navigeren met Firefox en Chrome een werknemer op zich niet tevredener maakt, wijst het wel op een andere mentaliteit. Waar Explorer en Safari de standaardbrowsers op computers zijn, moeten Firefox en Chrome apart geïnstalleerd worden. De mensen die bereid zijn om deze stap te zetten nemen doorgaans geen genoegen met de status quo. Ze zijn eerder genegen om hun omstandigheden te verbeteren, wat zich vertaalt in meer professioneel succes en een lager ziekteverzuim.

Het onderzoek is een van de talloze verrassende weetjes in de New York Times-bestseller Originals, een fascinerende studie van de Amerikaanse psycholoog Adam Grant naar het hoe en waarom van non-conformisme. Grant, die drie jaar geleden doorbrak met de bestseller Geven en nemen, laat zien dat originaliteit niet is aangeboren, maar aangeleerd - en daarmee voor iedereen weggelegd.

Zelf is Grant door schade en schande wijs geworden. Als hoogleraar aan Wharton business school kreeg hij in 2009 de kans om te investeren in Warby Parker, een bedrijf dat brillen via het internet verkoopt. De oprichters hadden hoge verwachtingen van hun startup, maar waren aanvankelijk niet bereid om hun studie ervoor op te geven. Voor Grant, die ondernemen gelijkstelde aan het nemen van risico, was dat reden om te twijfelen aan hun betrokkenheid. Hij bedankte voor de eer, wat een kapitale inschattingsfout bleek. Zes jaar later had Warby Parker een omzet van honderd miljoen dollar en was het een slordige miljard dollar waard.

In de periode van reflectie die volgde ontdekte Grant dat de meest succesvolle ondernemers, net als de oprichters van Warby Parker, hun risico's juist zoveel mogelijk proberen te beperken. Nike-oprichter Phil Knight begon al in 1964 vanuit de achterbak van zijn auto sportschoenen te verkopen, maar gaf pas vijf jaar later zijn baan als accountant op. Nadat Steve Wozniak samen met Steve Jobs Apple had opgericht, bleef hij nog een jaar in vaste dienst van Hewlett-Packard. Zelfs Bill Gates, die zijn Harvard-studie afbrak om zich volledig op Microsoft te kunnen storten, wist zich in laatste instantie verzekerd van het vangnet van zijn vermogende familie.

Een originele geest is daarnaast niet aan leeftijd gebonden. Vernieuwers zijn vaak notoire treuzelaars, die strategisch durven te wachten tot het juiste moment. Da Vinci deed maar liefst zestien jaar over het schilderen van de Mona Lisa, Martin Luther King werkte tot diep in de nacht door om zijn beroemde I have a dream-speech de volgende dag te kunnen voordragen.

Bovendien is originaliteit vaak meer een kwestie van kwantiteit dan van kwaliteit. Van alle composities van Beethoven, Bach of Mozart verdient slechts een handjevol het predikaat 'meesterwerk'. Picasso had zo'n hoge productie (1800 schilderijen, 2800 keramieken en maar liefst twaalfduizend tekeningen) dat de kans op een klassieker statistisch wel móest toenemen.

Minder overtuigend is Grant als hij schrijft over originaliteit in groepen. Zo deed hij onderzoek naar de cultuur van het Amerikaanse hedgefonds Bridgewater, dat werknemers continu aanmoedigt om het openlijk met elkaar oneens te zijn. Om een atmosfeer van radicale transparantie te creëren worden bijna alle vergaderingen en telefoongesprekken opgenomen. Als blijkt dat een werknemer achter iemands rug kritiek uit, dan krijgt die persoon van collega's het predikaat 'slijmerige wezel' in het gezicht geslingerd. Dat leidt misschien tot een 'meritocratie van ideeën', maar deze cultuur komt tegen een hoge prijs. Het verloop bij Bridgewater is een van de grootste in de sector: een op de vier nieuwe medewerkers houdt het binnen anderhalf jaar voor gezien.