Zelf ben ik er van overtuigd geraakt dat je altijd lessen kun trekken uit de ervaringen van anderen en dus zeer zeker managementlessen kunt trekken uit een biografie. ‘Van der Laan, biografie van een burgemeester’ is hiervan een goed voorbeeld. Niet alleen lees je over het burgemeesterschap van binnenuit, maar Rijken beschrijft ook hoe Van der Laan toegroeit naar de rol van burgemeester.
Het boek is chronologisch opgebouwd dus we beginnen bij Van der Laans jeugd met ouders die in het verzet zaten. Een zeer tot de verbeelding sprekend verhaal wat gerust een apart boek waard is. Ervaringen ook die in het leven van Van der Laan een grote rol spelen en die zijn politieke ambities zeker hebben gekleurd. Kemal Rijken schetst een gelukkige jeugd. Eberhard is het jongste kind in een doktersgezin in Rijnsburg met ouders die een diepe belangstelling voor en ijverige toewijding aan de maatschappij hebben. Tijdens zijn studie rechten gaat Van der Laan op verkenning in de wereld van de politiek. Hij bezoekt vergaderingen van radicaal linkse splintergroepen maar ziet hier niets in. Als rechtenstudent aan de VU treedt hij toe tot de faculteitsraad, waar hij zijn debatstijl ontwikkelt: “Ik weet er misschien niet zoveel vanaf, maar…” En dan iedereen omver blaast met een betoog dat hout snijdt. Hij komt terecht bij de Partij van de Arbeid en aan het einde van zijn studie rechten wordt hij politiek assistent van wethouder Jan Schaefer in Amsterdam. In de jaren die daarna volgen combineert Van der Laan de advocatuur en de politiek.
De 10.000 uren regel uit het onderzoek van professor Anders Ericsson kun je gerust toepassen op Van der Laan. Ericsson deed onderzoek naar de vraag of mensen worden geboren met talent of dat iedereen kans heeft om tot de (wereld) top te komen. In ‘Van der Laan’ lees dat je Eberhard zich zeker in zijn beginjaren onvermoeibaar inzet voor de lokale politiek. Van der Laan is politiek en maatschappelijk opgevoed in de tijd van woningnood, volkshuisvesting en tienduizenden krakers in misschien wel duizend Amsterdamse kraakpanden. In 1992 start Van der Laan de zeer succesvolle advocatenpraktijk Kennedy Van der Laan. Hij was onder meer gespecialiseerd in letselschade en heeft enkele zeer grote klanten verdedigd. Maar zijn kantoor heeft ook een sociale component, hij koos als advocaat niet altijd voor de verzekeraar. Hij koos soms ook voor de verzekerde, hij ging niet automatisch voor het grote geld.
Later in het boek wordt vooral het burgemeesterschap van binnenuit beschreven. Je leest over Van der Laans invloed binnen de Stopera en over zijn omgang met dossiers als de troonwisseling of de Amsterdamse zedenzaak. Rijken legt bloot hoe de ervaringen die Van der Laan in zijn jeugd, start van zijn politieke carrière en de advocatuur heeft opgedaan hem hebben geholpen in de voorbereiding op zijn functie als burgemeester. Een functie die hem op het lijf geschreven is.
Ik heb Van der Laan, biografie van een burgemeester van Kemal Rijken met veel plezier en interesse gelezen. Vooral het begin van het boek is sterk, hoewel niet geautoriseerd, is de informatie zeer uitvoerig, en leest het gemakkelijk weg. De latere hoofdstukken over zijn burgemeesterschap zijn wat meer fragmentarisch. Ik vermoed dat dat komt omdat de ‘tijd’ zijn werk in een aantal gevallen nog moet doen. Vooral bij de recente gebeurtenissen is het lastig te schetsen wat de impact van de aanpak van Van der Laan precies is. Wil je lezen wat een burgemeesterschap inhoudt, of zien hoe iemand van lokaal politicus opklimt naar minister en uiteindelijk burgemeester wordt, en hier lessen uit trekken? Dan is dit een boek voor jou!
Over Brigitte Koehler
Brigitte Koehler is gespecialiseerd in arbeidsmarktbeleid en loopbaanadvies.