Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Verandering hoeft geen proces van jaren te zijn

Veranderingen doorvoeren in organisaties vergt geduld. Heel veel geduld. Zeker als het gaat om verandering van houding en gedrag. Vaak noemen we dat ‘cultuurverandering’ en zoiets duurt volgens deskundigen zomaar drie tot vijf jaar. Daarom houden veranderaars zichzelf én hun opdrachtgevers altijd voor: verwacht niet te snel resultaten; we hebben tijd nodig, en heel veel geduld.

Bert Peene | 21 december 2016 | 4-5 minuten leestijd

Sinds enige tijd klinken er echter ook andere geluiden. In zijn boek Vaart maken bijvoorbeeld legt Hans van der Loo uit hoe je gedragsverandering kunt bewerkstelligen in niet meer dan negentig dagen, Kilian Bennebroek Gravenhorst presenteerde zijn ‘veranderversneller’ en nu is daar opnieuw een boek met een titel die ongetwijfeld tot de veranderkundige verbeelding spreekt: Move before you’re ready (‘Hoe je snel en continu verbetert’) van Simon van der Veer en Linde Peters.

De titel van dit boek is ontleend aan het motto dat entrepreneurs als Michael Pilarczyk, Lex Harding en Joop van der Ende succesvol maakte. ‘Deze ondernemers hebben een idee en gaan dat uitproberen,’ schrijven Van der Veer en Peters. ‘Onderweg sturen ze bij. Werkt het niet, dan werken ze het verder uit.’ Hetzelfde zou volgens hen moeten gelden voor teams en organisaties wanneer zij een verandering willen doorvoeren. ‘Aan de start van een verandertraject weet je immers het minst – zeker nu veranderingen ontzettend snel gaan en organisaties zeer complex zijn. Uitvoerige plannen maken heeft daarom weinig zin.’ Vandaar die titel: Move before you’re ready!

Het is een overtuiging die in veranderkundige kringen steeds meer terrein wint. De planned change-benadering, die van iedere verandering een project met een helder projectplan maakt, lijkt ernstig op z’n retour; zeker nu uit de neurowetenschappen steeds meer inzichten beschikbaar komen waarmee organisatiedeskundigen echt grip krijgen op het lastige fenomeen mensen-in-organisaties. In Move Before You’re Ready zijn die inzichten overigens alleen op de achtergrond aanwezig. Het boek wil vooral een praktijkgids zijn, waarin de auteurs hun ervaringen combineren met talloze werkvormen en praktijkvoorbeelden. De lezer moet namelijk zo snel mogelijk aan de slag kunnen.

Het boek bestaat uit vijf hoofdstukken en zes intermezzo’s. Die zijn geschreven door experts op het veranderkundig vlak en geven het boek de diepgang die Van der Veer en Peters bewust vermeden hebben. Zo schrijft Hans Vermaak over effectieve cultuurverandering, laten Leike van Os en Jaap van ’t Hek zien hoe medewerkers voorkomen dat een veranderaar ongewild rampen veroorzaakt en beschrijven Saskia Tjepkema, Luc Verheijen en Joeri Kabalt hoe je gesprek voor gesprek beweging in je organisatie kunt brengen.

De lezer die zijn (moderne) klassiekers kent, zal waarschijnlijk niet zo heel veel nieuws in dit boek ontdekken. Veel van wat de auteurs willen meegeven, is namelijk elders al uitvoeriger beschreven. Of het zouden de relativeringen moeten zijn die de krampachtigheid van de doorsnee veranderbenadering willen voorkomen. Move Before You’re Ready is een manier van kijken en handelen om al in beweging te komen nog voordat je bent uitgedacht en uitgepraat. Dat kan alleen als je bereid bent ‘onaf’ aan de slag te gaan. Zonder duidelijk plan dus; zonder draagvlak ook, met de wetenschap dat je nog lang niet al je medewerkers enthousiast hebt gekregen. Anders gezegd: als je bereid bent alle wijze lessen die in de veranderkunde met nadruk worden gepresenteerd, te vergeten.

Overigens belijden de auteurs ook met zo veel woorden dat wat zij schrijven in wezen niet nieuw is. Continu verbeteren vraagt om kleine stapjes en leren door te doen, schrijven ze, precies zoals dat gebruikelijk is binnen populaire agile-methodieken als lean, scrum en Lean Start-up. Jammer genoeg wordt agile echter vaak tot doel verheven, terwijl het enkel een manier van werken is die het optimaliseren van flexibiliteit tot doel heeft. ‘Verbind daarom de agile manier van werken altijd met een zingevende en richtinggevende visie,’ aldus Van der Veer en Peters. ‘Dit helpt om een methode in een breder kader te plaatsen en ook kritisch te kijken wat wel en niet nodig is om die visie te realiseren, in plaats van lukraak een methode uit te rollen.’ Het is maar dat de agile-fans het weten.

Move Before You’re Ready heeft veel weg van de populaire boekjes die al jaren de organisatiekundige bibliotheek vervuilen. Easy reads, geschreven door praktijkmensen die op basis van hun ervaringen een aanpak – liefst een stappenplan – presenteren onder het motto ‘one size fits all’. In die categorie hoort het boek van Van der Veer en Peters echter niet thuis. De lijst van door hen geraadpleegde literatuur is indrukwekkend en wat meer is: je vindt die literatuur in hun teksten ook terug, meer of minder nadrukkelijk. Snel verbeteren is dus wel degelijk mogelijk, als je maar weet wat je doet. Move Before You’re Ready biedt geen panklare aanpak om continu veranderingen ‘uit te rollen’ of ‘te implementeren’, maar handvatten om in de praktijk voortdurend te eigen aanpak fijn te slijpen.

Over Bert Peene

Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden