Het is geen gemakkelijk onderwerp, de quantum wetenschap, maar Danah Zohar verstaat de kunst van het uitleggen. Zij laat ons kennis maken met een nieuwe wereld, die niet zo nieuw blijkt te zijn. Ze laat aan de hand van allerlei onderzoek zien hoe het denken in het Westen en Oosten samen kunnen leiden tot quantum leiderschap.
Danah Zohar heeft aan MIT en Harvard gestudeerd en werd door de Financial Times uitgeroepen tot een van ’s werelds grootste denkers over management. Zij laat ons eerst zien waarom het bedrijfsleven een revolutie nodig heeft. Ze laat zien dat er behoefte is aan creativiteit, en dat onze westerse denkbeelden, gebaseerd op controle, moeilijk ruimte bieden aan creativiteit. Ze laat ook zien dat de manier waarop men in het Oosten gewend is te werken, op basis van (familie) netwerken, niet geheel geschikt is om in de nieuwe tijd te werken. Er moet dus een mix komen van beide denkbeelden. Maar beide denkbeelden zijn afhankelijk van stabiliteit, die we niet meer hebben. Beide denkbeelden kunnen slecht omgaan met onverwachte veranderingen en beide proberen het onverwachte in te dammen of buiten te sluiten.
Danah Zohar laat zien dat als leiders hun denken zouden kunnen veranderen, ze zichzelf kunnen veranderen en zo hun organisaties beter maken.
Ze geeft tien transformatieprincipes die de weg vrijmaken voor de creatieve evolutie van het systeem: zelforganiserend; gebonden instabiliteit; emergent; holistisch; adaptief; evolutionaire mutaties; vernietiging door controle van buitenaf; verkennend; hercontextualisering en orde uit chaos.
Het belangrijkste dat ik leerde uit het boek is een grondbeginsel van de nieuwe wetenschap: hoe onze aandacht moet worden gevestigd op het belang van niet alles weten over een situatie. Het gaat hier over Heisenbergs onzekerheidsprincipe, dat leert dat als we een kant kiezen, de andere kant onbelicht blijft. Het belangrijkste gevolg van het onzekerheidsprincipe is dat de vragen die we in een willekeurige situatie stellen, bepalen welke antwoorden we krijgen, maar ook welke antwoorden we niet krijgen.
Als we communiceren met een quantumsysteem, veranderen we het.
Het boek is geen werkboek met een stappenplan om tot transformatie te komen. Er wordt een dialooggroep besproken als manier om de bedrijfscultuur te transformeren. Danah Zohar geeft aan dat dialooggroepen krachtige vehikels zijn voor leren en transformatie binnen organisaties. Ze vormen een manier om quantumdenken op te roepen en in te bedden, en derhalve een bruikbare 'quantuminfrastructuur' te vormen. Maar nog meer dan dat is dialoog een instelling, een andere houding ten opzichte van onszelf en anderen, van kennis, problemen en relaties. Omdat we geloven in deze transformerende kracht van het dialoogproces, kan het als een fundamenteel hulpmiddel worden gezien van zowel quantumsystemen als quantumstrategiedynamiek. Net als goed quantum denken brengt dialoog onze aannames aan de oppervlakte zodat we die in twijfel kunnen trekken.
Het boek heeft me aangezet tot denken. Het geeft een prachtig overzicht van Oosters en Westers denken en de combinatie die mogelijk is. Ik geloof in de transformerende kracht van het dialoogproces en daarom zie ik hoe zo’n groep een goede manier kan zijn om te transformeren.
Danah Zohar bekijkt ook innerlijke dialoogprocessen vanuit meditatie en reflectie. Zij baseert dit onderdeel op de mindfulnessbeweging en spirituele intelligentie. Die mindfulness is nieuw voor ons in het Westen maar wortn in het Oosten al duizenden jaren beoefend. Ook bij het reflectie onderdeel zijn de vragen die je jezelf stelt belangrijk, immers zij scheppen de wereld waarin we leven.
In het laatste hoofdstuk van Quantum-leiderschap worden een aantal dienend leiders beschreven en beschrijft Danah Zohar het concept van dienend leiderschap.
Een absolute must-read voor iedereen die nieuwsgierig is naar de toekomst en die zijn of haar steentje wil bijdragen, door middel van quantum leiderschap.
Dr. José W. Otte MBA werkt als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteert sociale innovatie door het introduceren van dialoog groepen waarin gewerkt wordt met bijzondere vragen. Ze is verbonden aan Mizu.
Over José Otte
Dr. José W. Otte MBA werkte als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteerde sociale innovatie door het introduceren van dialooggroepen waarin gewerkt werd met bijzondere vragen. Ze was verbonden aan Mizu. José geniet inmiddels van een welverdiend pensioen, en recenseert geen boeken meer.
