Hierdoor lopen professionals het gevaar stil te staan in hun ontwikkeling of achter te lopen, kortom te stagneren. Professionals behoren steeds minder tot professionele gemeenschappen en zij bewegen zich vrijer in verschillende rollen en in verschillende organisaties. Dat vraagt om nieuwe competenties, waarbij vakinhoud slechts een deel van het verhaal is, want naast het wat draait het vooral ook om het hoe, de uitoefening, het uit kunnen leggen wat je bedoelt en goed kunnen samenwerken.
Ron van de Water en Mathieu Weggeman beschrijven in hun boek wat stagnatie van de professional is, hoe het ontstaat, hoe het te voorkomen is en wat er eventueel aan te doen is. In het eerste deel van hun boek definiëren zij het begrip stagnatie: een stremming in de ontwikkeling van de professional. Zij beschrijven het proces van stagnatie toegepast op de persoonlijke ontwikkeling en de loopbaanontwikkeling van professionals. Ook bieden de auteurs instrumenten voor aanpak en preventie van stagnatie. Deel twee gaat over organisaties, hun besturing, infrastructuur en hun cultuur. Ze vormen de context die bepaalt of professionals groeien of stagneren in hun ontwikkeling. In deel drie komt het Stagnatiemodel voor opsporing en preventie van stagnatie bij professionals aan bod. Dit model is een samenvoeging van alle theorieën en onderwerpen uit de voorgaande delen. De auteurs integreren persoonlijke ontwikkeling, loopbaanontwikkeling, kennis- en cultuurontwikkeling met strategisch HRM, innovatie, organisatieontwikkeling, organisatieverandering en leiderschap. Het laatste deel gaat over de toenemende complexiteit en de gevolgen daarvan voor de ontwikkeling van professionals. Van de Water en Weggeman gaan vooral in op de vorming van professionele identiteit in een context van afnemende zekerheid en grotere onvoorspelbaarheid. Juist door die complexiteit heeft de professional een voldoende genuanceerd repertoire aan antwoorden nodig om aan de slag te kunnen met de vele verschillende problemen en uitdagingen waarmee hij geconfronteerd wordt. Rationele analyses en lineaire plannen schieten dan tekort. Jammer dat dit deel maar beperkt uitgewerkt is.
Stagnatie van professionals is een degelijk en goed onderbouwd managementboek over een serieus en actueel probleem waar nog te weinig aandacht voor is in organisaties. Het boek bevat stevige kost, doordat de auteurs inzichten van veel verschillende terreinen bij elkaar brengen. Dat komt de leesbaarheid niet overal ten goede. De inhoud is verpakt in een degelijk Scriptum-jasje: schreefletters op rustig ivoorkleurig papier, stevig ingenaaid in een linnen bordeauxrode kaft met stofomslag. Kortom, een product dat met recht de naam boek mag dragen.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
