In sommige boeken reflecteert een succesvolle manager op zijn eigen leiderschap (recentelijk bijvoorbeeld Jan Timmer en daarvoor Bik over Cor Boonstra). Sommigen auteurs zeggen wat je moet doen en laten. Dit boek heeft een ander invalshoek: de auteurs hebben het boek hebben geschreven met oog op een (zoals ze zeggen) ‘breed publiek, zodat iedereen die christen is en leidinggeeft zich in de inhoud herkent.’
Eigenlijk had ik na het lezen van de omschrijving van de doelgroep moeten stoppen, want ik ben een agnost en behoor dus niet tot de doelgroep. Maar eenmaal begonnen stopt deze lezer met interesse in leiderschap, niet gemakkelijk. Ik neem dan ook maar de vrijheid om een paar reflecties op het boek geven.
De eerste zin van het boek: ‘Het is tijd voor nieuw leiderschap!’ belooft heel wat, maar veel zaken waar ‘nieuw’ op staat kunnen die belofte niet waarmaken. Volgens mij hebben de drie auteurs geen echt nieuw leiderschap ontworpen maar wel leiderschap in een onverwacht perspectief geplaatst. Wat het boek anders maakt, is zoals gezegd, dat ze op de veranderingen en contouren vanuit bijbels perspectief reflecteren.
Ze signaleren negen maatschappelijke veranderingen. Ook al hebben we die we al vaker ergens gelezen, ze staan mooi op een rijtje, zoals democratisering, autoriteitskritiek en flexibilisering). Verder zien ze negen contouren van nieuw leiderschap en organiseren (zoals leidinggeven doe je samen, leidinggeven richt zich op leren, leiderschap gaat uit van vertrouwen, leiderschap richt zich op mensen en hun talenten en manieren, leiderschap gaat om gezag en niet op positie e.d.), en deze negen contouren komen terug in het laatste hoofdstuk ‘In de spiegel: hoe geef jij leiding?’
Door middel van negen (plus een) spiegels ‘wordt de leider uitgedaagd om zelf in de spiegel te kijken en zijn gedrag, handelingen, overtuigingen te spiegelen aan een bijbelse visie op leiderschap, met een open blik voor maatschappelijke ontwikkelingen’. De spiegels bestaan uit portretten die prettig leesbaar zijn en concretisering zijn van de in het boek genoemde negen trends, waarbij de tiende een lege pagina is als spiegel voor de lezer. Elke spiegel is voorzien van een portret waarin een leidinggevende reflecteert op de reflectievragen die bij elke spiegel zijn opgenomen.
De rol van christen wordt verwoord in de werkopvatting van een van de portretten ‘…en wat eist de Heere van u, dan recht te doen en weldadigheid lief te hebben, en ootmoedig te wandelen met uw God (Micha 6:8). In al mijn doen en laten wil ik hierop aanspreekbaar zijn’.
Het boek is min of meer een mini-reader van 153 pagina’s met weinig samenhang want elke auteur heeft een eigen hoofdstuk met eigen invalshoek voor het boek geschreven. Bijzonder vind ik hoofdstuk 3: ‘een christelijke visie op gedeeld leiderschap’. De auteur van dit hoofdstuk, Arnold Huijgen, een theoloog die zich bezighoudt met de systematische /dogmatische theologie, bekent ‘dat ik van leiderschap geen verstand heb’. En een paar regels later waarschuwt hij de lezer: ‘Van het woord leiderschap krijg ik vaak een beetje jeuk, want leiding neem je’. Maar belangrijker is nog het bijbels gegeven dat Jezus tegen zijn discipelen, die maar al te graag leiding willen nemen, zegt dat Hijzelf althans gekomen is om te dienen, niet om Zich te laten dienen’. Eigenlijk vindt Huijgen dat het hele discours rondom leiderschap inherent hoogmoedig is. Om vervolgens te zeggen dat hij het leiderschap van Jezus de moeite van het verkennen waard vindt. En dat is ook een mooie aanbeveling voor het boek.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
