Da's gek - 'Heerlijk confronterend'

Danielle Braun is corporate antropoloog en houdt zich binnen organisaties met cultuur bezig. In haar nieuwste boek biedt ze een antropologische kijk op wat gek of normaal is. Ze wil gek maken wat vertrouwd is en vertrouwd maken wat gek is. Door ons de wijsheid van de minderheid te laten zien. De kracht van anders zien. Durven luisteren naar gekke, creatieve andere stemmen. Een boek over blikverbreding en acceptatie dat anderen anders kijken en denken dan wij.

Mensen zijn groepswezens. Om de groep veilig te houden, spreken we onderling omgangsvormen af. Die afspraken vormen de cultuur waarbinnen we ons bewegen en die cultuur bepaalt wat we gek vinden en wat niet. Doorgeslagen doel-middelrationaliteit in organisaties zorgt voor ontzielde tribes waar procedures en KPI’s belangrijker zijn dan menselijk contact. We kunnen niet zonder anderen, willen we overleven. We moeten elkaar echt zien en aan elkaar vragen wat de ander nodig heeft. Antropologen gaan over menselijke interactie, dat wat er tússen mensen zit. We denken in hokjes om de werkelijkheid aan te kunnen en te ordenen. Mensen die niet in een hokje passen, noemen we vaak gek. Jammer, want juist deze mensen zorgen voor creativiteit en vernieuwing.

Danielle Braun neemt ons mee langs twintig verhalen. Spiegels die stimuleren onszelf met de ander te vergelijken, waardoor ons eigen normaal minder vanzelfsprekend wordt. Voorbeelden uit andere landen komen voorbij en uit organisaties, gevolgd door verhalen over relaties en uit de psychiatrie. Het laatste deel gaat over paradijsvogels, een metafoor voor alles wat anders is: personen, werkwijzen, ideeën, buiten de lijntjes kleuren. De auteur vraagt ons vooral echt te luisteren naar de paradijsvogels en onze omgeving eens te bekijken vanuit een heel ander perspectief. Zuinig te zijn op die paar gekke anderen om ons heen.

In westerse organisaties veranderen we in twee stappen: van oud naar nieuw. We denken dat we in een keer kunnen omklappen. Terwijl bij gemeenschappen in de rest van de wereld en in ons persoonlijk leven verandering meestal in drie stappen plaatsvindt. Verandering vindt juist plaats tussen oud en nieuw, in het ondertussen, in de liminale tijd. We veranderen en groeien in die tussenfase. Daar weten we niet meer wat normaal is en moeten we iets beters verzinnen om de nieuwe situatie aan te kunnen. Dit leidt tot een nieuwe culturele ordening.

Da’s gek is een heerlijk confronterend boek. Dat begint al bij het vastpakken. Het voorplat bestaat uit een oog omringd door verfspatten die je kunt voelen en het geheel is smaakvol vormgegeven. De verhalen lezen als een trein, maar doen tegelijkertijd hun werk als indringende spiegel. Een heerlijk boek dat de blikvernauwing binnen organisaties kan helpen verbreden.