Als beginnend programmamanager loop ik tegen een heleboel dingen aan. Niet zozeer hoe ik stuur op doelen en samenhang of hoe ik faseer. Nee, mijn vragen gaan meestal over hoe ik bouw aan vertrouwen in mijn team en de organisatie, hoe ik moed en kwetsbaarheid kan tonen, hoe ik mensen achter mijn visie weet te krijgen, of hoe ik omga met macht en gezag. Vragen waar weinig boeken over programmamanagement echt op ingaan. Vragen die over de persoon en het Leiderschap van de programmamanager gaan dan over het programma zelf. Precies over deze, meer zachtere, kant van het werken in programma's gaat het boek Leiderschap van de programmamanager van Björn Prevaas, Jo Bos en Helmuth Stoop.
Het boek is geen handboek 'hoe word ik een programmamanager' vol tips en tricks. Wel biedt het lezers, vooral die in de dagelijkse praktijk die rol vervullen, waardevolle en scherpe reflectie. Hierin is het boek uniek en levert het een waardevolle en haast onmisbare bijdrage aan de boekenkast van elke programmamanager.
Overigens leidt dat meteen tot een kritische kanttekening: met name in de eerste hoofdstukken, maar ook op andere plekken in het boek, hebben de schrijvers de neiging om de basis van programmamanagement uit te willen leggen. Terwijl dit voor de primaire doelgroep van het boek waarschijnlijk gesneden koek is. Of daar in ieder geval, andere boeken voor lezen die veel uitgebreider op die basis ingaan. Daardoor kost het soms tijd en moeite om door die minder relevante teksten te komen zonder de waardevolle inzichten, die op vrijwel elke bladzijde staan, te missen.
Een prachtige toevoeging is dat de 17 interviews in het geheel terug te lezen zijn op de bijbehorende website van het boek. Een enkel interview is opgenomen in het boek, wat er best een paar meer hadden kunnen zijn, maar op deze manier maken de auteurs dat weer goed. Stuk voor stuk inspirerende en herkenbare interviews met mensen die het verschil maken in doelgerichte opgaven. Het zijn vaak ook de citaten uit deze interviews die de reflectie op thema's als integriteit en eigenschap creëren kleur en gezicht geven. Die voortdurende verbinding tussen verdieping en herkenbare praktijkvoorbeelden is ook meteen de grootste kracht van het boek.
De vraag is nu wat ik aan het lezen van Leiderschap van de programmamanager als beginnend programmamanager gehad heb? Dat zijn niet de praktische handvatten waar mijn boekenkast vol mee staat. Nee, het voelde meer als een soort reeks coachingsgesprekken in boekvorm. Telkens een thema over mijn rol als leider binnen een programma verkennend, goede voorbeelden en valkuilen bespreken, maar dan zonder dat het belerend wordt. Als ietwat eigenwijze programmamanager heb ik daar nog wel het meeste aan.
Over Ruben van de Belt
Ruben van de Belt is adviseur bij OpMorgen. OpMorgen leidt jonge talentvolle academici op tot breed inzetbare adviseurs en managers. OpMorgen is een initiatief van Twynstra Gudde.
