De auteurs van het boek De Digitale Werkplek, Adjiedj Bakas en André van Dam, gaan niet mee in die angst, integendeel. Inderdaad zullen in de financiële sector de komende jaren tienduizenden banen verdwijnen. Ook andere sectoren zullen worden geraakt. Bijvoorbeeld de seksindustrie. Onze angst voor geslachtsziekten, obsessie met schoonheid en weerstand tegen mensenhandel zal leiden tot seksclubs waar robots het werk zullen doen. Of toch niet? Als nu al buttplugs gehackt worden, willen we dan wel robots als sekspartners? Ook stellen de auteurs dat ècht intelligent werk niet zomaar verdwijnt. Zo quoten ze hoogleraar Autor en Apple-oprichter Wozniack, die stellen: als we ons eigen brein nog nauwelijks begrijpen, hoe kunnen we er dan eentje programmeren? Artificial Intelligence zal zo’n vaart niet lopen.
De positieve toon, onderbouwd met onderzoeksresultaten, èn de vele voorbeelden van geautomatiseerde werkplekken maken dit boek buitengewoon boeiend om te lezen. Nu is het boek wel wat breder dan de titel ‘De digitale werkplek’ doet vermoeden. Alleen hoofdstuk 1 geeft de ontwikkelingen weer op onze werkplek. Een interessant voorbeeld hier is de combinatie van beveiligingsniveau en gps: die supervertrouwelijke stukken mag je wel in je eigen kantoor lezen, maar niet in de kantine, met over je schouder loerende collegae. Ook de wensen van de tech-saffy (?) millennials qua omgeving en duurzaamheid komen hier aan de orde. Een fijn concreet hoofdstuk met alle ontwikkelingen die al worden toegepast.
Hoofdstuk 2 gaat over werken in andere structuren. Een greep uit de onderwerpen: Werk moet anders worden georganiseerd, de millennials anders aangestuurd. Werkgerelateerde gezondheidsklachten zoals stress kosten miljarden per jaar, en de spanningen wreken zich ook thuis, waar we minder energie hebben voor de opvoeding van de kinderen. ‘Maatschappijvervuiling’ wordt dit genoemd, het opstoken van menselijk kapitaal alsof het bruinkool is. Bepaald grappig is het stukje over dress-codes: de verslobbering heeft al zijn intrede gedaan en wordt versterkt door de hoodies van CEO Mark Zuckerberg. Ook is het werven van goede IT-ers lastig als je een dresscode hebt. Dus….
Hoofdstuk 3 gaat over leren: aanleren, afleren en doorleren. Wist je dat we in Nederland een lage leerbereidheid hebben? We zijn bovengemiddeld opgeleid en scholen ons ondergemiddeld bij. Daarnaast scoren we steeds slechter in beta-vakken. De auteurs stellen dat ICT in alle curricula thuishoort, zelfs in die van predikant. Verder doet de overheid te weinig om doorleren te stimuleren, maar gelukkig is er online genoeg te vinden aan cursussen, denk aan de MOOCs. Gratis en van universitair niveau.
Hoofdstuk 4 pakt onze vrijetijdsbesteding bij de kop, want opeens hebben we veel meer vrije tijd! We kunnen meer gaan doe-het-zelven (met 3D-printing), energie produceren en mantelzorgen. We verdienen straks minder, maar hebben zo ook minder geld nodig. En we gaan meer ‘broeden’! We gaan nu meer met de smartphone dan met onze partner naar bed, terwijl seks aantoonbaar goed is voor de gezondheid (en je partner kan niet gehackt worden).
Hoofdstuk 5 gaat over financieren, erg interessant! Robotisering gaat ten koste van de middenklasse, laten die nu juist het meest belasting betalen! (De rijken doen aan belastingontwijking, de armen krijgen geld toe). Hoe gaan we straks de zorg betalen, het onderwijs, en de uitkeringen? Techno-taks? Dat belemmert innovatie. Een belasting op grondstoffen, energie en transport dan? Dat bevordert duurzaamheid en groene investeringen. Milieubelasting dus. Ook komt in dit hoofdstuk het basisinkomen aan de orde.
Hoofdstuk 6 ten slotte gaat over ‘Op zoek gaan naar een nieuwe baan’. Door technologie verdwijnen veel banen, maar er komen ook nieuwe bij. De auteurs geven wat suggesties: Robot-Human Mediator (lost conflicten op tussen intelligente systemen en….mensen), Corporate Disruptor (zorgt voor georganiseerde chaos om innovatie te stimuleren), AI therapeut (verhelpt virtueel opgelopen trauma’s) en de Digitale Afkick Expert. Deze wordt zelfs 2x genoemd, dus daar moet brood inzitten!
De digitale werkplek slaagt erin om de toekomst positief voor te stellen èn te waarschuwen voor de onontkoombare verandering. Het is prettig en zeker niet technisch geschreven, barst van de voorbeelden en zet aan tot nadenken over je eigen vakgebied en hoe je nu èn in de toekomst je werk doet. Elk hoofdstuk sluit af met een kort lijstje van ‘In’ en ‘Uit’. Om een paar te noemen: Uit: naar je werk gaan, In: de virtuele werkplek. In: online leren, uit: diploma’s. Uit: slaaptekort, in: op tijd naar bed. Uit: bezitten, in: ruilen. In: werktijdverkorting, uit: de verzorgingsstaat. Ik zie deze toekomst wel zitten!
Elly Stroo Cloeck is specialist op het gebied van GRC en Internal Audit. Daarnaast schrijft ze samenvattingen en recensies van managementboeken. Ze ontving dit boek van Managementboek.nl om te recenseren.
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
