et mag onderhand wel genoegzaam bekend zijn dat de wereld om ons heen snel verandert, onzeker, onvoorspelbaar, complex en ambigu is. Organisaties doen daar echter nog niet heel veel mee, mogelijk omdat de literatuur over complexiteit en omgevingsdynamiek nu eenmaal niet eenvoudig is. Mogelijk kan dit boek helpen managers en organisatieadviseurs over de streep te trekken. Door 3458 toe te passen, kunnen we onze eigen routekaart naar de toekomst creëren. Het boek bestaat uit de praktijkervaringen van de auteur, zonder verdere onderbouwing. Ook belangrijk voor drukbezette managers: het is een visueel boek met zo min mogelijk tekst.
De opzet van het boek is daarvoor zeker bedoeld. Van den Boom laat in de eerste helft van haar boek in korte stukjes van een of twee pagina's allerlei wetenswaardigheden de revue passeren. Regelmatig zet ze daarbij oud en nieuw tegenover elkaar. Duidelijk wordt dat de bestaande paradigma's nauwelijks meer gelden. De focus ligt op strategie die een doorlopend, integraal en dynamisch proces moet worden in plaats van een vaststaande lineaire blauwdruk die om de zoveel jaar opgehoest moet worden. We zullen anders met de toekomst moeten leren werken. Organisaties moeten gericht en ingericht worden op basis van hun ambities, en onderweg kiezen we vervolgens hoe we de doelstellingen gaan realiseren. Onderweg voeren we uit en in herhalende cycli komen we telkens tot een passende strategie die gebruik maakt van gebeurtenissen en nieuwe ontwikkelingen.
In het eerste deel behandelt de auteur de veranderingen in de wereld en de druk die zij veroorzaken in organisaties. Strategie is daarbij een stiefkind geworden. Bijblijven wordt een steeds groter probleem voor velen, die nog meer brandjes moeten blussen en nog meer politiek moeten bedrijven om overeind te blijven. We kunnen ons aanpassen door wendbaar, flexibel en veerkrachtig te worden. Daarvoor moeten we anders leren denken, betere dialogen voeren, experimenteren en leren en sneller handelen. Creativiteit, kritisch denkvermogen en verbinding met anderen staan daarbij voorop in het nieuwe spel. Strategie maken wordt daarin een continue toetsing van recente gebeurtenissen, nieuwe ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht. Waar we moeten zijn, staat vast. Hoe we er komen, bepalen we onderweg. Dit is niet iets voor de managementelite. Het nieuwe spel wordt in wisselende teams gespeeld met veel interactie tussen management en medewerkers.
Voor het tweede deel moet 3458 een kwartslag gedraaid worden en wordt het een doe-boek. De 3458 methode is op pagina 121 gevisualiseerd in een cirkelmodel dat in de rest van het boek in praktische stappen is uitgewerkt. Strategische planning is in het nieuwe spel een continuproces dat veel dialoog vergt met grote delen van de organisatie. Dat gaat niet vanzelf.
3458 is in meerdere opzichten een bijzonder boek. De vaart uit het eerste deel, gaat er in het tweede deel wel uit. Het praktisch toepassen vergt een stevige omslag en doorzettingsvermogen. Het is in ieder geval het proberen waard.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.