Veel organisaties willen of moeten hun prestaties verbeteren. In (semi-)publieke organisaties is dat meestal ingegeven door druk van buiten (politiek, publieke opinie) of van binnen (directie, management). Zo ook voor de NS, waar de reizigerstevredenheid en operationele prestaties jarenlang achterblijven. In 2014 neemt de directie van NS Reizigers daarom het moedige besluit om het Lean-gedachtegoed stap voor stap te ontwikkelen in haar organisatie. Wij is belangrijker dan Why beschrijft de reis van Paul van Schaik, Alfred Schmits en Dennis Stout, die een leidende rol hadden in deze ontwikkeling.
Het boek is overzichtelijk opgebouwd. Het start met een beschrijving van de uitgangssituatie en aanleiding van de veranderingen binnen NS. In de daaropvolgende hoofdstukken staat de mens als uitgangspunt van de verandering centraal. Zo ontrafelen de auteurs hoe mensen omgaan met verandering en waarom dit ervoor zorgt dat veel veranderingen mislukken. De mens vormt ook de basis voor een verdere beschrijving van de veranderaanpak. Richting het einde wordt beschreven hoe je niet alleen de prestaties duurzaam verbetert, maar komt tot een continu presterende en lerende organisatie.
Wat het boek verfrissend maakt is dat het de Lean-filosofie weer van de juiste context voorziet. Veel managementboeken zijn verworden tot een klinische beschrijving van methoden en technieken die handzaam moeten zijn bij het realiseren van verandering volgens Lean. In Wij is belangrijker dan Why ligt de grote nadruk juist op de rol van de mens in het veranderingsproces. Individueel en in de interactie met anderen. Het boek geeft inzicht in de manier waarop je de mens als emotioneel wezen centraal kunt stellen in de manier waarop je werkt aan een continu lerende organisatie. Die insteek is vernieuwend ten opzichte van veel andere literatuur die vaak primair focust op het methodisch doorlopen van het veranderproces. Wij is belangrijker dan Why is dan ook aan te raden aan een brede groep professionals die samen met hun opdrachtgevers of collega's wil werken aan duurzame verandering en verbetering.
Persoonlijk was ik erg gecharmeerd van de manier waarop beschreven is hoe om te gaan met het eigenaarschap en de verantwoordelijkheid van verbeteringen die alleen afdeling overstijgend gerealiseerd kunnen worden. Zeker in functioneel georganiseerde organisaties is dat een blijvende uitdaging.
Het boek wint aan waarde doordat de auteurs in heel het boek dicht bij zichzelf blijven. Met name in het laatste hoofdstuk wordt duidelijk dat het schrijven van dit boek voor hen ook een manier is geweest om te reflecteren op de reis die ze de afgelopen jaren samen hebben afgelegd. Om zo niet alleen als organisatie, maar ook als mens en professional continu te kunnen verbeteren.
Kers op de taart is voor mij de gekozen titel: Wij is belangrijker dan Why. Onmiskenbaar een knipoog naar Simon Sinek, de managementgoeroe die bekend is geworden met de Golden Circle in het boek Start with Why.
Over Eelco Sneep
Eelco Sneep werkt bij AT Osborne als adviseur voor de adviesgroep Bestuur & Organisatie. Hij geniet ervan om intensief met anderen te werken aan het stimuleren van organisatieontwikkeling en procesverbetering, veelal in (politiek bestuurlijk) complexe omgevingen met uiteenlopende belangen en afhankelijkheden.
