Er ging een wereld voor mij open; de opstellingen gaven zoveel helderheid. Ruim een jaar zet ik nu zelf de eerste schreden op het pad van mensen begeleiden; zowel in groepen (intervisie, thematische sessies) als individueel en ben ik voorzichtig gaan proberen hoe ik systemisch werk in de praktijk kan toepassen om klaarheid te krijgen bij persoonlijke vragen.
Op zoek naar meer achtergrond las ik al eens het prachtige boek De Maskermaker dat ontwikkeld is vanuit de Phoenix opleiding en nu kwam ik dit op het oog praktisch ingestelde boekje tegen van Yvonne Stams en Peter Dahlmeijer. De schrijvers hebben zelf veel ervaring met systemisch werk én coaching en zijn vanuit liefde voor het vak een eigen opleiding Systemisch Coachen gestart vanuit hun school Vidarte.
Het boekje In 10 stappen systemisch coachen is literatuur bij deze opleiding. Kort maar krachtig komen alle aspecten aan bod die een rol spelen in systemisch coachen. De achtergrond van systemisch werken passeert de revue en de taal (begrippen) van systemisch werk wordt geduid.
Ze behandelen een aantal praktische oefeningen, zoals het voor systemisch werken belangrijke ‘contact met je lege midden' en zo nu en dan beschrijven ze een casus voor de broodnodige koppeling naar de praktijk. Die voorbeelden hadden er wat mij betreft wat meer in gemogen. Ook was ik wel benieuwd naar de achtergrond van een casus en de werking van het sytemisch coachen op de coachee.
De checkvragen die je kunt stellen tijdens coachsessies zijn erg handig en elk hoofdstuk (1 voor elk van de 10 stappen) sluit af met nog kort de essentie. Erg handig. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat het wijs is om niet zomaar zelf aan de slag te gaan met systemisch coachen. De titel ‘in 10 stappen...' doet vermoeden dat het een eenvoudig stappenplan is als ware het een bouwpakket van IKEA. Dat is echter niet het geval. Buiten dat de 10 stappen een beetje gekunsteld overkomen (de reeks heet 10 stappen dus moeten het 10 stappen worden) is het niet zo eenvoudig als het doorlopen van 10 stappen; soms lijkt me een stap niet nodig en een aantal van de stappen is meer gericht op het leren systemisch coachen dan een stap in het coachproces zelf.
Er is veel oefening en vaardigheid nodig om op een degelijke manier systemisch te kunnen coachen; het is ten slotte een hele verantwoordelijkheid om op deze manier met persoonlijke -vaak kwetsbare- vraagstukken te werken. Ook is omwille van de vorm gekozen voor een vrij korte uitleg en een soort one-way route: zo werkt systemisch coachen. Dat is fijn als naslagwerkje maar naar mijn idee minder geschikt om je het systemisch coachen zonder begeleiding eigen te maken.
Kortom: wat mij betreft is In 10 stappen systemisch coachen een boekje waarmee je aardig kunt kennismaken met wát systemisch coachen is en werkt het goed om een indruk te krijgen van de begrippen en vaardigheden die een rol spelen. Ook kan het als naslagwerk (praktische oefeningen, vragenlijsten) goed dienst doen. Het zelf ervaren van systemisch werk en/of het in opleiding oefenen met de materie lijkt mij echter onontbeerlijk bij het systemisch werk met coachees.
Niels van Gorp, Begeleider / Intervisor.
Over Niels van Gorp
Niels van Gorp is Data Strateeg en Data Filosoof.
